ciekawo

ciekawo
26.01.2007
26.01.2007
Szanowni Państwo!
Bardzo dziękuję za wcześniejszą poradę. Mam kolejny problem. Czy nadal dopuszczalny jest przysłówek ciekawo? SJP, a także wcześniejsze słowniki prof. Doroszewskiego i prof. Szymczaka nie odnotowują [go]. Prawidłowa i jedyna forma to ciekawie. Jednak powiedziano mi, że w słowniku pod red. prof. Polańskiego taka forma istnieje jako oboczność. Czy zatem oboczność ciekawie – ciekawo istnieje?
Z góry dziękuję za pomoc.
Łączę wyrazy szacunku
Małgorzata Koczańska
Czy słowo ciekawo jest nadal dopuszczalne? O stanie i zasobie słownictwa polskiego nie powinny decydować słowniki wydane 30–50 lat temu, lecz rzeczywistość językowa, a dobre słowniki powinny dobrze zdawać sprawę z tego, co jest. Z niezanotowania jakiegoś słowa w słowniku ogólnym, mniejszym lub większym, nie wysnuwałbym wniosku, że słowa tego nie ma lub jest niepoprawne. Jeśli zaś jakieś słowo razi niektórych użytkowników języka, winno być również odnotowane i opatrzone odpowiednim komentarzem, zwłaszcza w słownikach poprawnościowych.
Po tym ogólnym wstępie zdaję sprawę z tego, co udało mi się ustalić. Oboczną formę przysłówka ciekawo notują: Praktyczny słownik współczesnej polszczyzny pod red. H. Zgółkowej i Wielki słownik ortograficzno-fleksyjny pod red. J. Podrackiego. A rzeczywistość? Zapisy internetowe, odzwierciedlające często sposób mówienia piszących, również potwierdzają istnienie słowa ciekawo. Spotykamy zdania z kontekstami: „ciekawo się zapowiada’’, „było ciekawo’’ itd.
Polszczyzna ogólna raczej usuwała tego rodzaju oboczności. W SJPD są jeszcze pary krwawo – krwawie (daw.), łzawo – łzawie (rzad.), niemrawo – niemrawie (rzad.), plugawo – plugawie (rzad.), a w nowym USJP już ich nie ma. W przysłówkach z innymi przyrostkami niekiedy oboczności nieco specyfikują swoje znaczenia (mglisto – mgliście), choć nie do końca da się to rozdzielić. Jeśli zaś chodzi o ciekawo, to wydaje się, że mamy do czynienia z pewną ekspansją i nieodczuwaniem formy tej jako niepoprawnej. Jako dialektolog mogę dodać, że przysłówki gwarowe tego rodzaju najczęściej mogą tworzyć i formę z -e, i z -o, ale bez szczegółowych studiów trudno powiedzieć, że w którymś regionie przeważa określony typ.
Oboczność zatem istnieje, mimo że przewaga ciekawie jest miażdżąca.
Dziękuję za ciekawe pytanie i życzę wszystkiego dobrego.
Artur Czesak, IJP PAN, Kraków
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego