ciemięzca czy ciemiężca?

ciemięzca czy ciemiężca?
10.12.2008
10.12.2008
Dzień dobry.
Czy rzeczownik ciemiężca jest poprawny? Kiedyś w popularnym teleturnieju Milionerzy padło pytanie, w którym ta forma miała być uznana za błędną, jednak Praktyczny słownik współczesnej polszczyzny pod red. H. Zgółkowej notuje ciemiężca, jak i ciemięzca (ta druga notowana przez wiele innych słowników). Czy słusznie?
Skoro zwyciężyć – zwycięzca, to ciemiężyć – ciemięzca. Ostatnia forma jest uzasadniona tradycją i analogią, rywalizująca z nią forma ciemiężca ma jednak podobną frekwencję w Korpusie Języka Polskiego PWN, mimo że składa się on w większości z tekstów pisanych, i to starannie redagowanych. Formę z literą ż – jako błąd kwalifikowaną w słownikach poprawnej polszczyzny – znajdujemy m.in. u Kazimierza Wierzyńskiego, Leona Kruczkowskiego, Stanisława Jerzego Leca, Joanny Chmielewskiej, Stefana Kieniewicza, Janusza Tazbira, Bogdana Suchodolskiego, Jerzego Kwiatkowskiego i Krzysztofa Teodora Toeplitza. Jeśli tylu korektorom w różnych wydawnictwach forma ta nie rzuciła się w oczy jako błąd, to znaczy, że w odbiorze społecznym przestała być błędem.
Mirosław Bańko, PWN
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego