cóś

cóś
29.11.2008
29.11.2008
Jak zapisać: cuś czy cóś (chodzi o „inną formę” wyrazu coś)?
Wymowa [cuś] zamiast [coś] wynika z upodobnienia samogłoski do następującej po niej spółgłoski. Polega ono na przedwczesnym zwężeniu kanału artykulacyjnego. Ponieważ w rezultacie powstaje odmianka samogłoski [o], oznaczamy ją w piśmie jako ó, czyli tzw. o pochylone. W analogiczny sposób w zapisie tekstów gwarowych oznacza się ścieśnienie artykulacyjne innych samogłosek, np. tzw. [e] pochylone, wymawiane podobnie do [i], zapisujemy jako é.
Inny zapis nie musi jednak być błędem, może być przykładem licencji poetyckiej, por.:
Twój akcent w uszach moich brzmi
I mimo klątw, krakowskich gróźb –
Kocham twe cuś i twoje ktuś
I czarujące zawsze ji…

Wiersz ten ma tytuł Piosenka do Warszawy, autorem jest Jerzy Liebert, który z formami któś i cóś zetknął się wśród ludu Warszawy. Nie są to jednak formy wyłącznie warszawskie ani nawet mazowieckie – można je spotkać jeszcze w różnych polskich gwarach.
Mirosław Bańko, PWN
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego