dlatego, bo

dlatego, bo
9.11.2007
9.11.2007
Szanowni Państwo,
czy dlatego, bo jest poprawne? Ostatnio słyszę takie połączenie coraz częściej. Czy jest po prostu alternatywą dla dlatego, że, czy jest błędem?
Z góry dziękuję za odpowiedź.
Faktycznie, obserwuje się występowanie zarówno dlatego, bo, jak i dlatego, ponieważ i dlatego, gdyż. Można to tłumaczyć utratą wyrazistości że w tej konstrukcji i chęcią podkreślenia, że chodzi o relację przyczynową. A to właśnie uważane jest za błąd, bo (ponieważ, bowiem, albowiem, gdyż) samo dlatego już wyraża tę relację. Oczywiście poprawne są zdania z bo bez dlatego.
Rzadziej potępiane niż sąsiadujące ze sobą dlatego, bo, ale też uważane za niepoprawne są zdania, które dlatego rozpoczyna, np. „Dlatego postanowiłem wziąć sprawy w swoje ręce i od poniedziałku ruszam z własną promocją, ponieważ uważam, że książka jest warta tego, żeby zapoznało się z nią jak najwięcej osób”. Użycie po dlatego odczuwanych jako bardziej eleganckie spójników ponieważ i gdyż nie sprawia, że zdania te mogą być uznane za poprawne, jeśli kryterium stanowi WSPP PWN i inne cytowane w nim poradniki. Zdanie zaś „Dlatego podany cytat jest poprawny, gdyż przyimek na wymaga (…) biernika” znalazłem wśród odpowiedzi w pewnej poradni językowej. Czyż nie świadczy to o zmianach w języku? Nie mogę z czystym sumieniem napisać, że jakaś forma jest rażąca, skoro nie razi już nawet uniwersyteckich językoznawców polonistów.
Zawsze staram się sprawdzić, czy może któraś z konkurujących form jest może częstsza w którymś regionie Polski. Skłonny byłem sądzić, że dlatego, bo jest bardziej krakowskie niż warszawskie, ale po analizie garści wystąpień poselskich i zapisów wywiadów radiowych doszedłem do przekonania, że jest to innowacja uwarunkowana pokoleniowo i może socjalnie, ale nie terytorialnie. Krakowski publicysta S. Mancewicz przypisywał pośrednio dlatego, bo pewnemu aktywnemu słowotwórczo przedstawicielowi żoliborskiej inteligencji, warszawiacy zaś częściej słyszą je u krakowian.
Dodajmy jeszcze objaśnienie gramatyczno-interpunkcyjne. Istnieje spójnik dlatego że, pisany bez przecinka, w którym również nie należy wymieniać członu że na bo i synonimiczne.
Artur Czesak, IJP PAN, Kraków
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego