dopełniacz

dopełniacz
12.02.2007
12.02.2007
Z wyjątkiem ojca, rola ojca (w teatrze, przy wychowywaniu dzieci), postać ojca. Czy to są konstrukcje dzierżawcze? A jeśli nie, to jakie jest tu znaczenie dopełniacza (szczególnie w tym pierwszym połączeniu)?
Konstrukcje dzierżawcze wyrażają relację posiadania lub bycia posiadanym. Dwóch pierwszych przykładów z pewnością nie można do tej grupy zaliczyć, trzeciego raczej też nie. Wątpliwości biorą się głównie stąd, że znaczenia ujawniają się w kontekście, co zresztą wskazano w pytaniu o rolę ojca – gdyby chodziło o rolę ‘ziemię, grunt’, byłaby to konstrukcja dzierżawcza. Znaczenie dzierżawcze można wyrażać w różny sposób, np. w zdaniu „Uprawiam rolę ojca” zostało ono wyrażone za pomocą dopełniacza dzierżawczego.
W wypadku dopełniacza trudno mówić o znaczeniu, ponieważ użycie wyrazu w tym przypadku gramatycznym wskazuje przede wszystkim na jego zależność od wyrazu nadrzędnego – pełni więc przede wszystkim funkcję składniową, nie semantyczną. Wyrażenie z wyjątkiem zwykle występuje w konstrukcji wszyscy z wyjątkiem kogoś. Chodzi więc o zawężanie zakresu znaczeniowego, ale znaczenie to nie jest wprowadzane przez dopełniacz.
Jan Grzenia, Uniwersytet Śląski
zgłoś uwagę

Znaleziono w książkach Grupy PWN

Trwa wyszukiwanie...  
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego