doskonalszy

doskonalszy
13.10.2009
13.10.2009
Szanowni Państwo,
wg Uniwersalnego słownika języka polskiego przymiotnik doskonały oznacza 'wolny od jakichkolwiek błędów, usterek, wad; najlepszy, wzorowy, niezrównany'. Ta definicja zakłada, że coś albo jest doskonałe, albo nie (tak jak nie można być bardziej martwym – martwiejszym?). Dziwi mnie jednak, że dopuszczalne jest przez niniejszy słownik stopniowanie tego słowa. Jeszcze zrozumiem, że potocznie jest to akceptowalne, ale nie ma o tym wzmianki. Bardzo proszę o komentarz w tej sprawie.
Wbrew pozorom przymiotnik dokonały podlega stopniowaniu. W Korpusie Języka Polskiego PWN na ponad 80 milionów słów mamy więcej niż 300 przykładów użycia go w stopniu wyższym, por. „Podglądamy się wszyscy nawzajem. W oknach blokowisk wieczorami pojawiają się coraz doskonalsze lunety. W łazienkach i sypialniach coraz więcej luster” (Wysokie Obcasy). Równie często występuje stopień najwyższy: „Organizm młodej matki sam się regeneruje w jakiś nadludzki sposób. Kobieta to najdoskonalszy twór Boga” (Viva).
Takie użycie słowa doskonały koliduje z definicjami, w których słowo to jest objaśniane za pomocą synonimów typu największy lub najwyższy. Coś, co wyraża maksymalny stopień natężenia jakiejś cechy, oczywiście nie powinno podlegać gradacji, ani środkami gramatycznymi, ani leksykalnymi. Wyjście z tej trudności może być takie, aby przypisać słowu doskonały dwa znaczenia: w jednym byłoby ono określeniem czegoś o maksymalnym natężeniu i nie podlegałoby stopniowaniui (np. próżnia doskonała), w drugim zaś funkcjonowałoby jako synonim słowa wyśmienity lub znakomity i byłoby stopniowalne (jak w przytoczonych wyżej cytatach).
Mirosław Bańko, PWN
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego