dwuznaczne a-

dwuznaczne a-
6.02.2015
6.02.2015
Witam,
w książce Czy kapitalizm jest moralny? Sponville używa wyrazu niemoralny jako antonimu słowa moralny, natomiast określeniem amoralny określa takie przedmioty (w szerokim znaczeniu tego słowa), które nie podlegają ocenie moralnej, tzn. sąd o moralności takich przedmiotów jest niedorzeczny. Z drugiej strony, w teorii mnogości przeciwieństwem relacji symetrycznej jest relacja nie niesymetryczna, tylko asymetryczna. Czy jest jakaś reguła stosowania przedimków a- i nie-?
Niestety, a- (przed samogłoskami an-) może wyrażać zarówno zaprzeczenie jakiejś cechy, jak i jej brak. Czasem nawet ten sam wyraz można interpretować dwojako, np. amoralne zachowanie jest po prostu niemoralne, ale amoralne oceny mogą być abstrahować od kryteriów etycznych. W praktyce przeważają konteksty, w których amoralny znaczy 'niemoralny'.
Przedrostek nie- ma szerszy zasięg, jest używany bez trudu do zaprzeczania przymiotników, przysłówków, a także rzeczowników. Nie każde nie- można wymienić na a- (por. nieprawda), ale i nie każde a- można wymienić na nie- (por. asymetria).
Mirosław Bańko, Uniwersytet Warszawski
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego