dzielenie wyrazów w mowie i piśmie

dzielenie wyrazów w mowie i piśmie
22.01.2007
22.01.2007
Czy dzielenie wyrazów przy przenoszeniu jest tożsame (opiera się na tych samych zasadach) z podziałem wyrazów na sylaby? Innymi słowy, czy przy dzieleniu wyrazów na sylaby należy kierować się zasadami podziału wyrazów przy przenoszeniu? Czy dzieląc wyrazy na sylaby, musimy opierać się na zasadzie morfologicznej?
Dziękuję za odpowiedź.
Są dwa kryteria przenoszenia wyrazów w tekście pisanym: fonetyczne i morfologiczne. Pierwsze nakazuje dzielić wyrazy zgodnie z opartym na czynnikach artykulacyjnych podziałem na sylaby. Ta zasada sprawia, że możliwe są różne podziały tego samego wyrazu (np. ja-skra, jas-kra, jask-ra); zarazem wykluczony jest podział jaskr-a, nienaturalny fonetycznie. Drugie nakazuje respektować granicę przedrostka i rdzenia wyrazu, np. przed-płata, roz-mowa.
W razie konfliktu kryterium morfologiczne jest nadrzędne w stosunku do fonetycznego, ale dotyczy to pisma. W mowie możemy się tą zasadą sugerować, ale nie musimy, np. w piśmie powinniśmy dzielić prze-kład, na-druk, w mowie – jeśli taka wymowa byłaby naturalniejsza – moglibyśmy też przek-ład, nad-ruk. Łatwość wymowy to jedna sprawa, druga to zrozumiałość naszej wypowiedzi, z tego punktu widzenia wskazane jest respektowanie zasady morfologicznej również w mowie (np. podział ro-zmowa może być dwuznaczny).
Najbardziej precyzyjne zasady dzielenia wyrazów na sylaby znaleźć można w Wielkim słowniku ortograficznym PWN.
Jan Grzenia, Uniwersytet Śląski
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego