Wymowa samogłoski e ścieśnione (w piśmie é) była w XIX w. zróżnicowana w zależności od terytorium, czasu (początek czy koniec wieku), a przede wszystkim od sąsiedztwa fonetycznego. Nie wdając się w szczegóły, mogę podać, że w 1. poł. XIX w. é po spółgłosce miękkiej wymawiano jako i, a po spółgłosce twardej – jako y. Świadczą o tym zarówno rymy, jak i wypowiedzi gramatyków tamtych czasów, por. np. „(…) mówią i piszą: mni, dali, więcy zamiast mniey, daley, więcey (…), a także uczynie, znaczynie zamiast uczenie, znaczenie” (T. Szumski, Dokładna nauka języka i stylu polskiego, Poznań 1809, s. 178–9); por też „(…) mówimy po polsku chlib, nie chleb, jako że  naród najpowszechniej wymawia [e] (…) jak y lub i” (H. Suchecki, Zwięzła gramatyka polska. Kurs wyższy, Lwów 1853).
Więcej informacji na ten temat – zob. Irena Bajerowa, Polski język ogólny XIX wieku. Stan i ewolucja, t.1, Ortografia, fonologia z fonetyką, morfologia, Katowice 1986.