W podanym przykładzie słowo fakt pełni funkcję zaimka wskazującego to (por. „Zastanawia mnie to, dlaczego…”), ale w przeciwieństwie do tego zaimka wprowadza przede wszystkim zdania podrzędne ze spójnikiem że i synonimicznym iż. Możemy więc powiedzieć: „Zastanawia mnie fakt, że…”, rzadziej słyszy się „Zastanawia mnie fakt, dlaczego…” lub „Zastanawia mnie fakt, kto…”, a o zdaniu „Zastanawia mnie fakt, czy…” można by wręcz powiedzieć, że jest nielogiczne, gdyż jeśli się wahamy, czy coś jest prawdą, to nie możemy tego nazywać faktem.
Wypowiedzenia, w których fakt wprowadza zdanie podrzędne inne niż ze spójnikiem że lub iż, występują głównie w języku mówionym. Jak widać, w piśmie – które podlega silniejszej kontroli nadawcy – konstrukcji takich unikamy.