faktotum

faktotum
14.04.2006
14.04.2006
Witam!
Czy rzeczownik faktotum można odmieniać w liczbie mnogiej, choć Wielki słownik wyrazów obcych PWN podaje ndm? Pytam, gdyż większość takich latynizmów otrzymuje w słownikach chyba zbyt automatycznie kwalifikator nieodmienności (jak choćby słynny przykład wademekum).
Pozdrawiam.
Łacińskie rzeczowniki nijakie na -um tworzą liczbę mnogą na -a i ten sam wzór przyjął się w polszczyźnie, por. muzeum – muzea. Niechęć do odmieniania rzeczownika wademekum bierze się chyba ze świadomości, że pochodzi on od łacińskiego vade mecum, dosłownie 'idź ze mną'. Także faktotum nie jest z pochodzenia rzeczownikiem, lecz zwrotem czasownikowym – pochodzi od łacińskiego fac totum 'rób wszystko'. O ile mogę sobie wyobrazić, że wademeka kiedyś się w języku upowszechnią i zostaną włączone do słowników, to nie widzę takiej przyszłości przed formą faktota. Zachodziłaby bowiem sprzeczność między jej rodzajem gramatycznym (faktotum to nazwa męskoosobowa) a jej nieosobową końcówką.
Mirosław Bańko, PWN
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego