gejsza i tsunami

gejsza i tsunami
24.01.2005
24.01.2005
Jestem ze Słowenii, studiowałem język polski. Czy możecie mi Państwo powiedzieć, dlaczego Polacy piszą tsunami, a nie cunami jak Słoweńcy i Czesi? Piszecie jak Anglicy, ale dlaczego piszecie gejsza, a nie geisha? Tu też moglibyście się wzorować na Anglikach. Można pisać rock, jazz, blues, ale to są wyrazy angielskiego pochodzenia. A jeśli chodzi o tsunami, to – Polacy – potrzebujecie pomocy Anglików, aby zapisać wyraz japoński?
Szanowny Panie!
Podjął Pan bardzo interesujący, ale i szeroki temat. Postaram się jednak odpowiedzieć krótko.
Z zapożyczeniami w języku polskim bywa różnie, a ich forma zależy od wielu czynników (m.in. od źródła zapożyczenia, charakteru, czasu, drogi, sposobu). Wyrazy gejsza i tsunami zaliczamy do grupy zapożyczeń zwanych egzotyzmami. Są to nazwy realiów właściwych danemu obszarowi językowemu – w tym wypadku japońskiemu; występują w wielu językach świata, przy czym droga ich zapożyczania nie zawsze jest łatwa do ustalenia; są to w polszczyźnie wyrazy nowe, XX-wieczne.
Jak informują polskie słowniki wyrazów obcych, podstawą polskiego słowa gejsza jest japoński wyraz gejsia, por. też ros. giejsza, fr. gei sha, ang. geihsa, a zatem możemy tu mówić o zapożyczeniu fonetycznym (słuchowym).
Natomiast w odniesieniu do tsunami, jap. tsunami, także fr. tsunami, ang. tsunami mówimy o zapożyczeniu graficznym (wzrokowym). Sugestia pisma powoduje, że w nagłosie tego wyrazu nie mówimy c-,  ale zgodnie z grafią t + s.
Proszę przyjąć serdeczne pozdrowienia
Krystyna Długosz-Kurczabowa, Uniwersytet Warszawski
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego