grecki czy helleński?

grecki czy helleński?
7.05.2013
7.05.2013
Czy stosowanie przymiotnika helleński w odniesieniu do współczesnej Grecji jest poprawne? Jest on spotykany w prasie (np. Helleńska Federacja Hotelarska, Helleńskie Ministerstwo Kultury), jednak to chyba kalkowanie z angielskiego (por. ang. Hellenic Republic). W słownikach przym. helleński odnoszony jest do Hellenów, starożytnej Grecji, Hellady; przym. grecki zaś od Grecji. Jak zatem poprawnie zapisać: Greckie (czy Helleńskie) Ministerstwo Turystyki? grecka (czy helleńska) marynarka wojenna?
Nie wykluczając wpływu nazwy angielskiej w poszczególnych wypadkach, myślę, że w innych może chodzić o stylizację lub kreowanie wizerunku poprzez nawiązanie do antycznych tradycji. Typowe związki wyrazowe ze słowem helleński to kultura, tradycja i świat. Inne przykłady obecne w Narodowym Korpusie Języka Polskiego w większości nawiązują do greckich starożytności, ale trafiają się też odniesienia współczesne, np. „Zanim wspólnie z ostatnim kochankiem, helleńskim macho owłosionym nawet na języku, z impetem wjechała pod ciężarówkę niczym bohater «Układu», powieści Elii Kazana, należała do mnie”.
Jeśli chodzi o przykłady podane w pytaniu, to Helleńska Federacja Hotelarska wydaje mi się do przyjęcia, jeśli w oryginalnej nazwie lub w postępowaniu federacji jest coś, co wskazuje na zamiar stylizacji. Natomiast w nazwach instytucji państwowych, np. ministerstw, a także np. rodzajów współczesnych wojsk, powinniśmy spodziewać się słowa grecki.
Mirosław Bańko, Uniwersytet Warszawski
  1. 7.05.2013
    Otóż to NIE jest kalka językowa z angielskiego, a prosto z greckiego. W nowożytnym języku greckim z całą pewnością w nazwach ministerstw i rodzajów sił zbrojnych zachodzi świadoma stylizacja. Toteż wycinanie (cenzurowanie) słowa helleński, podobnie jak odmawianie współczesnej Grecji jej głównej nazwy Hellada, to zubożanie języka. W szczególności – przykład polskiej Wikipedii, gdzie, powołując się na KSNG, wręcz kosi się są wszelkie tłumaczenia helleński.
    Serdecznie pozdrawiam z Grecji.
    Dimitris Koasidis
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego