Kompulsyjny czy kompulsywny?

Kompulsyjny czy kompulsywny?
11.02.2019
11.02.2019
Od pewnego czasu w języku polskim upowszechnił się przymiotnik kompulsyjny, co widać m.in. po tytułach książek: Zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne lub Terapia zaburzenia obsesyjno-kompulsyjnego dzieci i młodzieży. Według mnie jest on nieuzasadniony etymologicznie – w przeciwieństwie do znanego od lat przymiotnika kompulsywny (ang., fr. compulsive, łac. compulsivus). Proszę o krótki komentarz w tej sprawie.
W literaturze specjalistycznej (psychologicznej i psychiatrycznej) od dawna utrwalony jest przymiotnik kompulsywny ‘wykonywany pod wpływem niedającego się opanować przymusu’ (definicja z: Wielki słownik języka polskiego ze słownikiem wyrazów bliskoznacznych, PWN, 2018) – zapożyczenie z angielskiego (i francuskiego) compulsive. Kompulsyjny pojawił się stosunkowo niedawno – jako derywat rzeczownika kompulsja (‘powtarzający się wewnętrzny przymus wykonywania jakiejś, najczęściej irracjonalnej, czynności’). Kompulsyjny jest utworzony poprawnie i regularnie (za pomocą przyrostka -ny służącego do urabiania przymiotników), jednak chyba niepotrzebnie. Jeśli nie ma różnicy znaczeniowej między kompulsywnym a kompulsyjnym, to wydaje się, że należałoby dążyć do zachowania tego terminu, który jest już utrwalony. Gwoli uczciwości należy jednak też wskazać, że stosowanie dubletów terminologicznych nie jest niepoprawne, lecz jedynie mało praktyczne.
Katarzyna Kłosińska, Uniwersytet Warszawski
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego