Marcello di Capua, D. Marcella di Capui itd.

Marcello di Capua, D. Marcella di Capui itd.
19.09.2018
19.09.2018
Szanowni Państwo,
piszę monografię życia i twórczości włoskiego kompozytora Marcella di Capua – i właśnie, czy w tekście polskim powinienem to nazwisko odmieniać ? Dodam, że sprawa jest o tyle skomplikowana, że proste odniesienia do miasta w Kampanii nie muszą tu grać roli. Część badaczy uważa (niesłusznie), że di Capua jest przydomkiem artysty (z Kapui), natomiast w mojej opinii jest to nazwisko. Cząstka di jest pisana małą literą zgodnie z ortografią z epoki.
Słowniki odnotowują wyłącznie włoską nazwę miejscowości Capua (Kapua) z odmianą -ui, -uę (vide Wielki słownik ortograficzny PWN, Warszawa 2010, s. 276 i s. 534). Nie ma jednak żadnych gramatycznych przeszkód, by ów paradygmat przenieść na nazwisko Capua i odmieniać: D., C., Ms. Capui, B. Capuę, N. Capuą. Przypominam, że dodatkowo powinno być deklinowane imię Marcello (według wzorca męskiego; internauta to zrobił…). A zatem powie się i napisze: kompozycjom Marcella di Capui nie można niczego zarzucić; Marcellowi di Capui tym razem nie wyszło; doceniam Marcella di Capuę, z Marcellem di Capuą mam wspomnienia; myślę o Marcellu di Capui. W praktyce spotyka się jednak nieodmienianie zarówno imienia Marcello, jak i członu nazwiskowego (di) Capua, co świadczy niestety o tym, że duża część użytkowników polszczyzny nie zna owego normatywnego nakazu dotyczącego imion i nazwisk pochodzenia obcego kończących się na -o, a z nazwiskiem na -ua nie potrafi sobie gramatycznie poradzić. W tekstach internetowych prawie zawsze spotyka się imię i nazwisko Marcello di Capua unieruchomione fleksyjnie (np. Dyrektor Muzeum-Zamku w Łańcucie oraz kurator zapraszają na uroczyste otwarcie wystawy Marcello di Capua – maestro z Łańcuta poświęconej nadwornemu kompozytorowi księżnej Izabeli z Czartoryskich Lubomirskiej; https://www.zamek-lancut.pl/pl/Aktualnosci,137). Powinno być: (…) wystawy Marcella di Capui – maestra z Łańcuta).
Maciej Malinowski, Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego