Zagrożenie (dla) bezpieczeństwa

Zagrożenie (dla) bezpieczeństwa
21.03.2019
21.03.2019
Szanowni Państwo,
czy rzeczownik odczasownikowy zachowuje składnię swojego czasownika?
Np. zagrozić czemuś czymś, czy poprawne jest to zagrożenie czemuś czymś?
Chodzi o to zdanie Ogłoszono najwyższy poziom zagrożenia bezpieczeństwu.
Z góry dziękuję!
Rzeczowniki odczasownikowe zakończone na -nie, -cie wymagają zasadniczo dopełnienia w tej samej formie, co czasownik, od którego pochodzą (z przyimkiem lub bez przyimka), por. np. pomagać przyjacielowi – pomaganie przyjacielowi, rządzić krajem – rządzenie krajem, władać językami obcymi – władanie językami obcymi, rozmawiać o bracie – rozmawianie o bracie, pracować nad planem – pracowanie nad planem. Są jednak od tej ogólnej zasady wyjątki. Czasowniki z rekcją biernikową tworzą rzeczowniki z dopełnieniem w dopełniaczu, por. np. malować obraz – malowanie obrazu, obserwować ptaki – obserwowanie ptaków. Rząd celownikowy, który cechuje wiele czasowników o ogólnym znaczeniu ‘sprzyjania’ lub ‘szkodzenia’, zostaje najczęściej zachowany w konstrukcjach rzeczownikowych, por. np. ufać ludziom – ufanie ludziom, dokuczać sąsiadom – dokuczanie sąsiadom. Nie dotyczy to jednak czasownika zagrażać (+ C., np. zdrowiu, życiu, bezpieczeństwu), który po przekształceniu w rzeczownik zagrożenie łączy się z dopełniaczem z przyimkiem dla lub bez niego: zagrożenie (dla) zdrowia, (dla) życia, (dla) bezpieczeństwa. Mamy tu do czynienia ze swoistą kontaminacją wzorca charakterystycznego dla rzeczowników odczasownikowych innych niż na -nie, -cie, w których rekcja celownikowa podstawy zostaje na ogół zastąpiona w wyrazie pochodnym przez konstrukcję dla + dopełniacz: pomagać przyjacielowi – pomaganie przyjacielowi – pomoc dla przyjaciela, służyć krajowi – służenie krajowi – służba dla kraju.
Adam Wolański
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego