coś czyni kogoś, coś

coś czyni kogoś, coś
10.07.2020
10.07.2020
Często widuję zdania typu Wysoka iglica czyni Pałac Kultury i Nauki wyższym o x metrów. Chodzi mi o użycie sformułowania czyni go – wydaje się, że jest to kalka angielskiego makes him, w większych dawkach takie zdania brzmią manierycznie i konstrukcje tego typu powinny być z literackiej polszczyzny eliminowane. Proszę o opinię.
Czasownik czynić w ogólnym znaczeniu ‘wywoływać coś, być przyczyną’ ma w polszczyźnie następujący schemat składniowy: coś czyni kogoś, coś, por. np. Kolejne sukcesy czyniły go coraz bardziej butnym. Nie jest to zatem kalka składniowa z angielszczyzny. Problem jest tu raczej natury leksykalno-stylistycznej. Omawiany czasownik jest wyrazem książkowym i we współczesnej polszczyźnie jest nadużywany w odniesieniu do sytuacji zwykłych, codziennych. I tak zapewne się dzieje, kiedy iglica czyni pałac wyższym (zamiast iglica sprawia, że pałac jest wyższy o x metrów).
Adam Wolański
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego