… i że…
doszło między mną a koleżanką do różnicy zdań co do użycia przecinka, konkretnie w takim zdaniu: „Dowiedziałam się, o co z tą kopertą chodziło i że ona z listową nic wspólnego nie ma”. Jej zdaniem między chodziło a i że przecinek powinien być, moim zdaniem nie – ze względu na obecność i. Która z nas ma rację i czy w ogóle istnieje sytuacja, w której między dwoma zdaniami podrzędnymi połączonymi spójnikiem łącznym stawia się przecinek?
18.04.2009
18.04.2009
Witam, doszło między mną a koleżanką do różnicy zdań co do użycia przecinka, konkretnie w takim zdaniu: „Dowiedziałam się, o co z tą kopertą chodziło i że ona z listową nic wspólnego nie ma”. Jej zdaniem między chodziło a i że przecinek powinien być, moim zdaniem nie – ze względu na obecność i. Która z nas ma rację i czy w ogóle istnieje sytuacja, w której między dwoma zdaniami podrzędnymi połączonymi spójnikiem łącznym stawia się przecinek?
Rację ma Pani, a nie koleżanka: przed spójnikiem i przecinka w zasadzie nie stawiamy, niezależnie od charakteru łączonych nim całostek składniowych. Podane zdanie jest ciekawe o tyle, że spójnikiem i połączono w nim obiekty zbudowane różnie (jeden jest frazą przyimkową, drugi frazą zdaniową). Nie ma to jednak znaczenia – istotne jest, że obiekty te są równorzędne składniowo, o czym zresztą świadczy łączący je spójnik.
Przecinek przed spójnikiem i może się pojawić w dwóch sytuacjach: po pierwsze, gdy zamyka on konstrukcję znajdującą się na lewo, np. wtrącenie lub zdanie podrzędne (por. „Idziemy, dokąd chcemy, i mówimy, co chcemy”); po drugie, gdy spójnik i został powtórzony na tym samym poziomie struktury zdania (por. „Idziemy i rozmawiamy, i dobrze nam tak”). Co znaczy „na tym samym poziomie struktury zdania”, trudno by mi było zwięźle objaśnić, ale mam nadzieję, że różnica jest intuicyjnie zrozumiała, por. następujące zdanie, w którym powtórzony spójnik nie powinien być poprzedzony przecinkiem: „Idziemy i rozmawiamy albo stoimy i milczymy”.
Prawie wszystko, co tu napisałem, można znaleźć w zasadach interpunkcji, np. w Wielkim słowniku ortograficznym PWN.
Przecinek przed spójnikiem i może się pojawić w dwóch sytuacjach: po pierwsze, gdy zamyka on konstrukcję znajdującą się na lewo, np. wtrącenie lub zdanie podrzędne (por. „Idziemy, dokąd chcemy, i mówimy, co chcemy”); po drugie, gdy spójnik i został powtórzony na tym samym poziomie struktury zdania (por. „Idziemy i rozmawiamy, i dobrze nam tak”). Co znaczy „na tym samym poziomie struktury zdania”, trudno by mi było zwięźle objaśnić, ale mam nadzieję, że różnica jest intuicyjnie zrozumiała, por. następujące zdanie, w którym powtórzony spójnik nie powinien być poprzedzony przecinkiem: „Idziemy i rozmawiamy albo stoimy i milczymy”.
Prawie wszystko, co tu napisałem, można znaleźć w zasadach interpunkcji, np. w Wielkim słowniku ortograficznym PWN.
Mirosław Bańko, PWN
