imiesłów przysłówkowy a przecinek

imiesłów przysłówkowy a przecinek
29.03.2011
29.03.2011
Szanowni Państwo,
przyznam, że mam problem z pełnym zaakceptowaniem zasady [367], nakazującej bez względu na okoliczności stawianie przecinka przed imiesłowami zakończonymi na -ąc. Mam na myśli zdania typu: „Czasy, gdy dzieci spędzały każdą wolną chwilę biegając po podwórku, dawno już minęły”, „Zjawisko pierwsze można badać stosując metodę A, a zjawisko drugie można badać stosując metodę B”. W tych zdaniach przecinek przed imiesłowem wydaje mi się zupełnie zbędny, jeśli nie wręcz przeszkadzający.
Wspomniana zasada wprowadza pewien automatyzm w postępowaniu piszącego – coś, czego świadomy rzeczy autor nie lubi, ale co większość sobie chwali, bo automatyzm zwalnia z myślenia i daje poczucie bezpieczeństwa. O tym, że od zasady [367] warto czasem zrobić wyjątek, przekonują przykłady typu:
Kiedy śpiewał, stojąc, patrzyłem.

Podane zdanie jest dwuznaczne: nie wiadomo, czy stał ten, kto śpiewał, czy ten, kto patrzył. Wystarczyłoby natomiast pominąć przecinek, aby wydobyć jedno lub drugie znaczenie, według życzenia, por.:
Kiedy śpiewał stojąc, patrzyłem.
Kiedy śpiewał, stojąc patrzyłem.

Mirosław Bańko, Uniwersytet Warszawski
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego