jeszcze o podmiocie szeregowym

jeszcze o podmiocie szeregowym
12.10.2012
12.10.2012
Dzień dobry,
mam pytanie związane ze zgodnością podmiotu i orzeczenia. Wiadomo, że przy podmiocie szeregowym orzeczenie w zasadzie powinno być w l.mn. A co w takich przypadkach: „Robert i sporo innych chłopaków bardzo się z tego cieszyli/cieszyło”, „Dom i wszystko, co się w nim znajdowało, ulegały/ulegało konfiskacie”.
Dziękuję, AP
W pierwszym zdaniu zwyczaj językowy przemawia za wyborem formy uzgodnionej do sąsiadującego składnika szeregu, tzn. „Robert i sporo innych chłopaków bardzo się z tego cieszyło”. Użycie orzeczenia w formie męskoosobowej nie byłoby jednak błędem, gdyż i takie konstrukcje są rozpowszechnione. Por. P. Zbróg, Składnia podmiotu szeregowego we współczesnym języku polskim, s. 108 i nn.
Także w drugim zdaniu, ponieważ żaden składnik nie jest męskoosobowy, a drugi w dodatku nie jest rzeczownikiem konkretnym, wybierzemy uzgodnienie do sąsiada: „Dom i wszystko, co się w nim znajdowało, ulegało konfiskacie”.
Wymieniona wyżej monografia szczegółowo przedstawia czynniki wpływające na wybór formy orzeczenia przy tzw. podmiocie szeregowym. Czynników tych jest niestety dużo, a ich wpływ nie zawsze jest rozstrzygający, dlatego w wielu wypadkach możliwa jest wariancja.
Mirosław Bańko, Uniwersytet Warszawski
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego