kod semantyczny w profesjolekcie informatycznym

kod semantyczny w profesjolekcie informatycznym
12.03.2020
12.03.2020
Dzień dobry!
Mam pytanie do Państwa dotyczące pojęcia pochodzącego z dziedziny logiki, ale stale używanego w światku IT.
Czy poprawne jest sformułowanie „kod semantyczny” w odniesieniu na przykład do kodu HTML? Jest to forma, która kompletnie przejęła kontrolę i już nikt nie używa innych. Toczę zacięty bój z przyjacielem, który twierdzi, że jest to w pełni poprawne określenie i podaje mi definicje, które ewidentnie wskazują na pojęcie „kod poprawny semantycznie”, nieważne z której strony na nie spojrzę. A mimo to dalej króluje „kod semantyczny”, który brzmi równie źle jak „to zdanie jest gramatyczne”.
Kod semantyczny, według ludzi stosujących tę formę, to taki kod, w którym używa się znaczników dla elementów zgodnie z ustalonym wcześniej schematem/systemem/semantyką. Czyż nie jest to właśnie kod poprawny semantycznie?
Zacznijmy od końca. W opinii Korespondenta Poradni wyrażenie kod semantyczny brzmi równie źle, jak wypowiedzenie: to zdanie jest gramatyczne. Tymczasem wypowiedzenie to jest całkowicie poprawne z punktu widzenia normy językowej. Przymiotnik gramatyczny oznacza nie tylko coś, co dotyczy gramatyki, jest związane z gramatyką (np. pojęcia gramatyczne), lecz także coś, co jest zgodne z regułami gramatyki. Możemy zatem mówić o gramatycznym zdaniu, gramatycznej wypowiedzi itd. Znaczenie to jest kodyfikowane w słownikach współczesnej polszczyzny i ilustrowane następującym przykładem: Rozprawka Haliny, chociaż gramatyczna, była zupełnie niezrozumiała.
Podobnie jest z używanym w profesjolekcie informatycznym wyrażeniem kod semantyczny/semantyczny kod. Nieustabilizowany szyk elementów tej konstrukcji pokazuje, że nie mamy do czynienia ze związkiem wyrazowym stałym w postaci wyrażenia terminologicznego, lecz ze związkiem luźnym – zwykłym połączeniem słownym, w którym przydawka wskazuje na doraźną cechę obiektu nazwanego rzeczownikiem. Jeśli znaczniki HTML są użyte zgodnie z ich przeznaczeniem, to kod jest semantyczny, a jeśli są użyte niepoprawnie lub nie są użyte w ogóle, to wówczas kod jest niesemantyczny. Opinię tę potwierdza uzus, w którym znajdujemy zdania typu:
Ten semantyczny kod jasno pokazuje, gdzie zaczyna i kończy się nagłówek (znacznik <h1>), gdzie zaczyna się i kończy akapit (znacznik <p>), gdzie zaczyna się i kończy lista numerowana (<ol>) i w którym miejscu są elementy składowe tej listy (znaczniki <li>). Z kolei powyższy niesemantyczny kod został stworzony przez nadanie zwykłemu tekstowi wyglądu nagłówka i ukształtowanie reszty tekstu przez użycie znaczników przejścia do następnej linii. Tym samym treść składa się wyłącznie z tekstu, który nie zawiera informacji o logicznej funkcji elementów, czyli gdzie zaczyna się nagłówek, gdzie akapit, a gdzie lista.
W tym użyciu przymiotnik semantyczny oznacza, że coś jest zgodne ze znaczeniem instrukcji, specyfikacji, wyrażeń języka programowania itp.
Wątpliwość Korespondenta Poradni co do poprawności omawianego tu wyrażenia bierze się zapewne z tego, iż jest ono mniej precyzyjne znaczeniowo niż konstrukcja kod poprawny semantycznie (ewentualnie: kod poprawny pod względem semantycznym). Niewątpliwie konstrukcja kod poprawny semantycznie jest precyzyjniejsza. Należy jednak pamiętać, iż jedną z podstawowych tendencji rozwojowych współczesnej polszczyzny jest tendencja do skrótu. Dlatego też wszystko, co jest krótsze, a więc wymaga mniejszego wysiłku od nadawcy i odbiorcy, będzie stawało się coraz powszechniejsze.
Reasumując, konstrukcja kod semantyczny:
1) jest utworzona poprawnie pod względem systemowym;
2) spełnia kryteria ekonomiczności i funkcjonalności środków językowych, tzn. nie utrudnia ani nie uniemożliwia komunikacji przy zachowaniu bardziej skrótowej formy;
3) jest powszechnie stosowana w odmianie mówionej i pisanej języka w wypowiedziach/tekstach kierowanych przez informatyków do informatyków,
a zatem można ją uznać za poprawną w profesjolekcie informatycznym, a więc w języku określonej grupy zawodowej. Gdyby jednak miała na szerszą skalę być używana w języku ogólnym, powinna przyjąć postać rozszerzoną (kod poprawny semantycznie), która to forma zapewnia większą precyzję znaczeniową wśród odbiorców niebędących informatykami.
Adam Wolański
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego