konstrukcje z liczebnikami

konstrukcje z liczebnikami
29.09.2011
29.09.2011
Szanowni Państwo!
Dziękuję za stworzenie bardzo dla mnie pomocnej poradni językowej. Tym razem jednak nie znalazłem odpowiedzi na nurtującą mnie kwestię – które z podanych poniżej zdań są poprawne:
a) Doładujemy twoje konto o dodatkowe/kolejne 200 zł.
b) Doładujemy twoje konto o dodatkowych/kolejnych 200 zł.
c) Na twoim koncie pojawi się dodatkowe/kolejne 200 zł.
d) Na twoim koncie pojawi się dodatkowych/kolejnych 200 zł.? Byłbym Państwu bardzo wdzięczny za pomoc.
Serdecznie pozdrawiam
Grzegorz M.
Dodatkowe dwieście złotych i dodatkowych dwieście złotych to w zasadzie konstrukcje równoważne, obu można używać w bierniku (jak w pierwszej parze Pana zdań) lub w mianowniku (jak w drugiej parze). Gdyby jednak zmienić szyk przymiotnika względem liczebnika, to wybór byłby ograniczony: można powiedzieć dwieście dodatkowych złotych, ale nie dwieście dodatkowe złotych.
Powyższe uwagi opatrzyłem zastrzeżeniem w zasadzie, gdyż zreferowałem zasadę rządzącą budową określonych konstrukcji, zaniedbując ich skład leksykalny. Należy teraz dodać, że konstrukcje typu nasze pięć córek traktują zbiór referentów całościowo (na pierwszy plan wybija się tutaj nasze pięć), podczas gdy konstrukcje typu naszych pięć córek uwydatniają poszczególne elementu zbioru (naszych córek). Jasne jest, że gdy mowa o dwustu złotych, w grę wchodzi interpretacja kolektywna, a nie dystrybutywna, gdyż nie mówimy o dwustu monetach, tylko o całej kwocie. Dlatego za lepszą uważam konstrukcję dodatkowe dwieście złotych.
Kłopoty z użyciem liczebników są dość dobrze opisane w haśle problemowym LICZEBNIK w Wielkim słowniku poprawnej polszczyzny PWN. Zachęcam do korzystania z tej publikacji.
Mirosław Bańko, Uniwersytet Warszawski
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego