korektor

korektor
13.11.2006
13.11.2006
Czy jest taki zawód jak korektorka? Czy nazwa zawodu korektor dotyczy zarówno mężczyzn, jak i kobiet?
Dziękuję.
Barbara Stępień
Być może na oficjalnej liście zawodów (zakładam, że jest taka) występuje tylko nazwa korektor, ale pracę korektora wykonują także – a może przede wszystkim – kobiety i o każdej z nich można powiedzieć korektorka.
Przykład ten jest oczywiście ilustracją ogólniejszego zjawiska. Wiele nazw męskich może odnosić się do mężczyzn albo do osób obydwu płci. W tym drugim wypadku mamy do czynienia z tzw. użyciem generycznym, np. „Zatrudnimy korektora na 1/2 etatu”, co w praktyce znaczy: 'Zatrudnimy korektora lub korektorkę…'. Niektóre osoby uważają, że tak właśnie powinno się mówić – „korektora lub korektorkę”, „jego lub ją” – aby nie wykluczać żadnej płci. Inni argumentują, że zdanie „Zatrudnimy korektora…” nikogo nie wyklucza, gdyż korektorem można nazwać zarówno mężczyznę, jak i kobietę.
Trzeba przyznać, że polszczyzna ze swoją rozbudowaną fleksją jest dość oporna na próby takiego formułowania wypowiedzi, aby uniknąć użyć generycznych i obie płci wskazywać explicite. Na przykład zdanie: „Posiadacz SUPERKONTA, który nie zawarł umowy kredytu odnawialnego, może składać dyspozycje powodujące powstanie dopuszczalnego salda debetowego” (z regulaminu prowadzenia rachunków w jednym z banków) trzeba by przestylizować następująco: „Posiadacz SUPERKONTA, który nie zawarł umowy kredytu odnawialnego, oraz posiadaczka SUPERKONTA, która nie zawarła umowy kredytu odnawialnego, mogą składać dyspozycje powodujące powstanie dopuszczalnego salda debetowego”. Przy czym zdanie stałoby się nie tylko dłuższe, ale i niejednoznaczne, gdyż nie byłoby wiadomo, czy opisane w nim uprawnienie dotyczy każdej z wymienionych osób z osobna, czy też obu naraz.
Nie twierdzę, że tekstów funkcjonujących w oficjalnym obiegu nie należy próbować uczynić symetrycznymi ze względu na płeć, ale traktowanie tego zadania doktrynalnie może utrudnić zrozumienie wypowiedzi, o czym świadczą zdania w niektórych ankietach, np. „Skąd dowiedział(a) się Pan(i) o…?” albo „Skąd dowiedział/a się Pan/Pani o…?”.
Mirosław Bańko, PWN
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego