król
Miłego dnia!
25.06.2008
25.06.2008
Święto Trzech Króli i Poczet Królów Polski. Wiem, że forma króli w dopełniaczu l.mn. jest wcześniejsza, ale czy mogłabym prosić o dokładniejsze wyjaśnienie tych oboczności?Miłego dnia!
Wyjaśniam bardzo chętnie. Pierwotnie końcówki przypadkowe były zależne od tzw. przyrostków tematycznych (a nie od rodzaju gramatycznego rzeczownika ani od jego znaczenia), np. tzw. rzeczowniki u-tematowe miały w D. l.mn. końcówkę -ów, rzeczowniki i-tematowe – końcówkę -i (ьjь).
Z wyrazem król jest pewien kłopot. Wiadomo, że jest to zapelatywizowane imię własne władcy Franków – Karola Wielkiego (panującego w latach 768–814). Natomiast nie wiadomo dokładnie, według jakiego modelu fleksyjnego się odmieniało. Jedni sądzą, że według deklinacji na -i-, inni, że na -u-. Od początku polszczyzny występowały bowiem oboczne formy króli oraz stpol. królew, później królów.
Oboczność króli || królów zachowała się do dziś w związkach frazeologicznych. W regularnej odmianie mamy jednak królów.
Z wyrazem król jest pewien kłopot. Wiadomo, że jest to zapelatywizowane imię własne władcy Franków – Karola Wielkiego (panującego w latach 768–814). Natomiast nie wiadomo dokładnie, według jakiego modelu fleksyjnego się odmieniało. Jedni sądzą, że według deklinacji na -i-, inni, że na -u-. Od początku polszczyzny występowały bowiem oboczne formy króli oraz stpol. królew, później królów.
Oboczność króli || królów zachowała się do dziś w związkach frazeologicznych. W regularnej odmianie mamy jednak królów.
Krystyna Długosz-Kurczabowa, Uniwersytet Warszawski