Historycznie rzecz ujmując, należy wyjaśnić, że zaimki dzierżawcze są praindoeuropejskimi formacjami pochodnymi od tematów zaimków osobowych 1. i 2. osoby lp. i lm. Ale ta pochodność formalna – w wyniku różnorodnych procesów fonetycznych, które zaszły w dawnych epokach zarówno w tematach zaimków podstawowych, jak i w zaimkach dzierżawczych – uległa całkowitemu zatarciu. Zachowały się natomiast relacje znaczeniowe. Stąd zaimkowi osobowemu ja odpowiada zaimek dzierżawczy mój, zaimkowi ty – twój, zaimkowi my – nasz, zaimkowi wy – wasz. Nie było zaimka dzierżawczego od (późniejszego) zaimka 3 os. on, oni. W tej funkcji występują formy dopełniacza jego, jej oraz ich. Są jeszcze zaimki dzierżawcze: swój, pochodzący od zaimka zwrotnego siebie, sobie, się, oraz czyj – od zaimka pytajnego co.
Pierwotną, regularną odmianą były formy typu: mojego, mojemu…, swojego, swojemu…, czyli tzw. formy pełne (długie). Wtórnie pojawiły się formy krótkie. Powstały one w wyniku procesu fonetycznego – ściągnięcia (kontrakcji) samogłosek przedzielonych j, np. oje przeszło w e, oją – w ą, tzn. mojego w mego, moją w mą.
Formy krótkie, choć bardziej ekonomiczne, to jednak były używane rzadziej, głównie w tekstach w stylu wysokim. W zasadzie nie ma ich w gwarach, ani w polszczyźnie mówionej. Współcześnie są nadal używane w stylu książkowym – są nacechowane stylistycznie. Nie budzą zastrzeżeń poprawnościowych.