maćkowa dziurka
8.04.2014
8.04.2014
W dzieciństwie słyszałem uwagę, bym nie mówił przy jedzeniu, „bo mi w maćkową dziurkę wpadnie” i się zakrztuszę. Skąd wzięło się to określenie na tchawicę?
Maciej, w formie zdrobniałej Maciek, to imię proweniencji łacińskiej i jeszcze bardziej odległej, hebrajskiej, ale w Polsce od XVI w. plebejskie, częste wśród chłopów, używane też jako przezwisko, zwłaszcza – jak podaje Krzyżanowski w drugim tomie publikacji Mądrej głowie dość dwie słowie – w odniesieniu do mężczyzn głupich, grubych lub rosłych. Maciek to także potoczna nazwa brzucha. Myślę, że w jakimś związku z ludowym charakterem wyrazu pozostaje maćkowa dziura. Może należy tłumaczyć ją jako dziurę prowadzącą do brzucha, czyli maćka?
Mirosław Bańko, Uniwersytet Warszawski