mało wiele
4.02.2013
4.02.2013
W opowieści Marka Bieńczyka Nussi i coś więcej (2012) trzykrotnie padają słowa: „Nie minęło dużo wiele” (= Nie minęło dużo czasu). Przyznam, że nigdy wcześniej się z tym zwrotem nie spotkałem. Czy jest on znany polszczyźnie ogólnej? A przy okazji – czy między dużo a wiele nie powinniśmy postawić przecinka?Bardziej znane jest mało wiele, por. w NKJP: „Pochodzili mało wiele [= trochę] i rozstali się” (Ewa Nowacka, As w rękawie), „Mało wiele [= niewiele brakowało], a blacharz z lakiernikiem znów by mieli robotę” (Piotr Siemion, Finimondo: komedia romantyczna). W słowniku Doroszewskiego zwrot ten określono jako przestarzały, a jego starszy wariant: mało niewiele, dziś już nieużywany – jako dawny. Na dużo wiele nie znalazłem przykładów, nie ma ich też wymieniony słownik (chyba że pod innymi hasłami, ale tego nie sposób sprawdzić, gdy brak wersji cyfrowej). Przecinek w żadnym z wymienionych zwrotów nie jest potrzebny.
Pamięć podpowiadała mi, że coś podobnego znajdziemy w wierszach dla dzieci Brzechwy, i rzeczywiście: „Przyszła sobota. «W niedzielę/ Odpocznę wpierw mało-wiele»” (Michałek) i „Zyskał wiele-mało,/ Dobrze mu się działo” (Stryjek). Interpunkcja Brzechwy wskazuje na leksykalizację wymienionych zwrotów i każe szukać ich dalszych wariantów, tym razem w pisowni łącznej. Wysiłek zostaje nagrodzony: w słowniku Doroszewskiego, a także w NKJP znajdziemy przykłady na małowiele. I ten zwrot słownik określa jako przestarzały. Natomiast wiele-mało wydaje się doraźną modyfikacją, użytą przez poetę dla rymu.
Pamięć podpowiadała mi, że coś podobnego znajdziemy w wierszach dla dzieci Brzechwy, i rzeczywiście: „Przyszła sobota. «W niedzielę/ Odpocznę wpierw mało-wiele»” (Michałek) i „Zyskał wiele-mało,/ Dobrze mu się działo” (Stryjek). Interpunkcja Brzechwy wskazuje na leksykalizację wymienionych zwrotów i każe szukać ich dalszych wariantów, tym razem w pisowni łącznej. Wysiłek zostaje nagrodzony: w słowniku Doroszewskiego, a także w NKJP znajdziemy przykłady na małowiele. I ten zwrot słownik określa jako przestarzały. Natomiast wiele-mało wydaje się doraźną modyfikacją, użytą przez poetę dla rymu.
Mirosław Bańko, Uniwersytet Warszawski