na raz i naraz

na raz i naraz
30.09.2012
30.09.2012
Wprawdzie SO w haśle naraz nie wspomina o kontekście 'za jednym zamachem' (jedyny taki przykład to lekarstwo na raz), lecz szersza interpretacja jest konieczna (tak abym w tym formularzu zadał tylko jedno pytanie). Ale czy można różnicować pisownię zależnie od intencji (przesuwając akcent), np. przeskoczyć dwa stopnie na raz 'w jednym kroku'? Zresztą czy można wbiegać co jeden stopień naraz lub czytać tylko jedną książkę naraz? Aby coś było jednocześnie, musi chyba być coś drugiego?
Propozycja, aby kierować się akcentem, jest słuszna i przekonuje do tego, aby pisać: „Przeskakiwał po dwa stopnie naraz”. Można wyobrazić sobie sytuację, w której ktoś przeskakuje pod dwa stopnie na raz i po trzy stopnie na dwa, w rytm poleceń kogoś, kto zadał mu takie ćwiczenie. To jednak musi być dość rzadkie.
Ogólnie biorąc, naraz znaczy 'nagle, niespodziewanie' („Naraz wszystko ucichło”) lub 'jednocześnie, razem' („Nie da się zrobić wszystkiego naraz”), a na raz znaczy 'na jeden raz' (tu można przytoczyć przykład o lekarstwie) lub 'na sygnał raz' (tu pasuje kontekst: „Na raz…, na dwa…, na trzy…”).
Mirosław Bańko, Uniwersytet Warszawski
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego