nazwiska na -owicz
Czy nazwiska z końcówką -wicz, np. Sienkiewicz, Rochacewicz, są pochodzenia ukraińskiego? Na co ona wskazuje? Jaka może być etymologia tego drugiego nazwiska?
Dziękuję za odpowiedź.
Ryszard
2.09.2002
2.09.2002
Witam.Czy nazwiska z końcówką -wicz, np. Sienkiewicz, Rochacewicz, są pochodzenia ukraińskiego? Na co ona wskazuje? Jaka może być etymologia tego drugiego nazwiska?
Dziękuję za odpowiedź.
Ryszard
W nazwiskach zakończonych na -owicz, -ewicz należy wyróżnić kilka problemów:
1. Cząstki -owicz, -ewicz są przyrostkami patronimicznymi, a więc Abramowicz to dawniej 'syn Abrama'.
2. Przyrostki te w okresie staropolskim występowały w postaci -owic, -ewic (po miękkiej -iewic, np. Jeleniewic). Pod wpływem ruskim, kresowym (Ukraina, Białoruś i pogranicza ) przyrostki te przyjęły formę -owicz, -ewicz, czyli końcowe -cz funkcjonuje już od wieku XV.
3. Formy z -kiewicz, jak Mickiewicz, Sienkiewicz (nie -owicz) pojawiły się od wieku XVI/XVII pod wpływem białoruskim. To -kiewicz było dodawane i do podstaw wyrazowych wschodnich, i do polskich, jak Kwiatkiewicz.
4. Sienkiewicz pochodzi od imienia zdrobniałego Sieńko, a to od Siemiona (wschodnia forma Szymona).
5. Rochacewicz (przyrostek został wyjaśniony) pochodzi najpewniej od przezwiska Rochaty, a to od wyrazu pospolitego gwarowego rochaty `rozczochrany'.
Łączę pozdrowienia
1. Cząstki -owicz, -ewicz są przyrostkami patronimicznymi, a więc Abramowicz to dawniej 'syn Abrama'.
2. Przyrostki te w okresie staropolskim występowały w postaci -owic, -ewic (po miękkiej -iewic, np. Jeleniewic). Pod wpływem ruskim, kresowym (Ukraina, Białoruś i pogranicza ) przyrostki te przyjęły formę -owicz, -ewicz, czyli końcowe -cz funkcjonuje już od wieku XV.
3. Formy z -kiewicz, jak Mickiewicz, Sienkiewicz (nie -owicz) pojawiły się od wieku XVI/XVII pod wpływem białoruskim. To -kiewicz było dodawane i do podstaw wyrazowych wschodnich, i do polskich, jak Kwiatkiewicz.
4. Sienkiewicz pochodzi od imienia zdrobniałego Sieńko, a to od Siemiona (wschodnia forma Szymona).
5. Rochacewicz (przyrostek został wyjaśniony) pochodzi najpewniej od przezwiska Rochaty, a to od wyrazu pospolitego gwarowego rochaty `rozczochrany'.
Łączę pozdrowienia
Aleksandra Cieślikowa, prof., IJP PAN, Kraków
