nazwy regionów

nazwy regionów
2.07.2007
2.07.2007
W słownikach są: Pilskie, Płockie, Konińskie… jako ‘region pilski’ itd. Jest większość byłych województw (nie ma Ciechanowskiego, Ostrołęckiego) plus Łowickie, Augustowskie, Łęczyckie, Lwowskie. W ofercie handlowej są mapy Ziemia kłodzka, oświęcimska, chrzanowska, jednak Kłodzkiego, Oświęcimskiego, Chrzanowskiego w słowniku brak. Jaki jest klucz uwzględniania poszczególnych regionów? Czy można tworzyć takie wyrazy od każdej miejscowości (np. w Jastarniańskiem, w Piskiem)?
Jeśli w słownikach brak jakiejś nazwy tego typu, nie oznacza to wcale, że nie może być użyta, bo prawdopodobnie da się je utworzyć od wszystkich nazw polskich miejscowości. Ujmując rzecz ściślej: rzeczowniki typu Pilskie, Płockie pochodzą bezpośrednio od przymiotników od nazw miejscowych (a od nich samych pośrednio). Jeśli od nazwy miejscowości tworzymy przymiotnik, nie ma problemu, by utworzyć nazwę regionu.
Nazwy regionów tego rodzaju pojawiają się w słownikach prawdopodobnie na podstawie kryterium frekwencyjnego, a to znaczy, że ich użycie zapewne zostało poświadczone i jest w miarę częste. W tej grupie jest bardzo dużo formacji słowotwórczych potencjalnych (możliwych, lecz nie będących w użyciu). Znaczna liczba takich wyrazów zmusza leksykografów do dokonania wyboru. Podane przykłady to potwierdzają, bo np. ziemia łęczycka, czyli Łęczyckie, to region, który mocno zaznaczył się w historii Polski, a więc jego nazwa musi dość często pojawiać się w tekstach. Z kolei Ciechanowskie czy Kłodzkie z różnych względów nie miały takich możliwości, tym samym ich nazwy pojawiają się rzadziej.
Jan Grzenia, Uniwersytet Śląski
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego