nazwy rosyjskie w transkrypcji

nazwy rosyjskie w transkrypcji
18.03.2014
18.03.2014
Jak wymawiać nazwiska typu Łysienko czy (patronimikum) Aleksiejewicz pochodzące z transkrypcji rosyjskiego Алексеевич, Лысенко?
Wg poradni (http://poradnia.pwn.pl/lista.php?id=8469) w transkrypcji nie obowiązują ściśle określone zasady, a jedynie propozycje. Czy wobec tego można stosować własną transkrypcję fonetyczną: Alieksjejewicz, Łysjenko?
Czy można transkrypcję zastąpić polską wersją nazwiska, która naturalnie przychodzi na myśl: Łysenko albo Вишневская -> Wiśniewska: ś za sz?
Mamy zasady transkrypcji i transliteracji, które wprawdzie nie obowiązują bezwzględnie (tzn. pod rygorem jakiejś kary), ale rozsądek nakazuje z nich korzystać. I rzeczywiście, ilekroć korzystam ze slawistycznych publikacji naukowych i katalogów bibliotecznych, przekonuję się, że ich autorzy stosują się do tych zasad rygorystycznie. Chodzi o to, że stosowanie się do nieobowiązkowych reguł transkrypcji i transliteracji jest i rozsądne, i korzystne, nie trzeba więc nakazu.
Można oczywiście obmyślić własną transkrypcję fonetyczną (tzn. przekład znaków z jednej pisowni na inną) i ją stosować, tylko nie wiem, jaki to miałoby mieć sens, skoro nikt jej nie potraktuje poważnie.
W pytaniu, o ile dobrze je rozumiem, nie chodzi jednak o zasady transkrypcji i transliteracji, lecz tylko o fonetyczny zapis paru obcych nazw osobowych. W takim wypadku zapis odbiegający od standardu nie ma sensu, choćby dlatego, że potem taka nazwa będzie trudna do odnalezienia w Internecie (dla wyszukiwarek Aleksiejewicz i Alieksjejewicz to różne nazwy).
Najrozsądniejszy będzie zapis zgodny z zasadami transkrypcji, które są przybliżeniem wymowy, a więc Aleksiejewicz. Czasem utrwalają się odstępstwa od tych zasad, mamy więc formę Łysenko (choć zgodnie z zasadami transliteracji powinno być Łysienko).
Nazwisk obcych, nawet jeśli są ewidentnie polskiego pochodzenia, nie należy polonizować na siłę. Вишневская to Wiszniewska, w Polsce takie nazwisko nosi ok. 4,5 tys. osób.
Jan Grzenia
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego