nie z imiesłowami

nie z imiesłowami
13.12.2000
13.12.2000
Mam pytanie dotyczące imiesłowów przymiotnikowych. Słyszałam, że od niedawna istnieje regulacja, która mówi, że imiesłowy przymiotnikowe z nie piszemy zawsze łącznie. Czy to prawda? Czy należy się już do tego stosować?
To prawda. Można się już do tego ustalenia stosować. Praktycznie już dawniej tak było, że w sytuacjach wątpliwych – tam, gdzie nie wiedzieliśmy, czy imiesłów z nie pisać w danym przypadku łącznie, czy rozdzielnie – mogliśmy na wszelki wypadek użyć pisowni łącznej. A to dlatego, że imiesłów przymiotnikowy często traci związek z czasownikiem, od którego został utworzony: przestaje oznaczać czynność, a zaczyna oznaczać cechę. Żeby podać najprostszy przykład: człowiek niepalący to taki, który nie tylko w danej chwili, ale w ogóle nie pali – jest to jego cecha. A skoro imiesłów oznacza cechę – tym samym zbliża się do przymiotnika, który piszemy z nie razem: nieładny, niedługi itp.
Już od dawna proponowano, aby wszystkie imiesłowy przymiotnikowe – i czynne: piszący, czytający, i bierne: napisany, przeczytany – pisać łącznie z nie. Tak też ustalono. Z zastrzeżeniem jednak, że jeśli zależy nam na podkreśleniu związku z czynnością – na przykład, kiedy mówimy, że coś do tej pory nie zostało zrobione – możemy napisać nie i imiesłów osobno. Możemy, ale nie musimy. Jeśli nawet w takim kontekście napiszemy je razem, błędu nie będzie.
Jerzy Bralczyk
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego