niegodny nosić – co czy czego?

niegodny nosić – co czy czego?
19.02.2012
19.02.2012
Które wyrażenie jest poprawne: niegodny nosić miana człowieka czy niegodny nosić miano człowieka?
Moim zdaniem i tak, i tak jest dobrze. Zamiana biernika na dopełniacz dotyczy regularnie dopełnienia przy czasowniku podlegającym negacji partykułowej. W innych wypadkach, np. gdy negacji podlega przymiotnik lub gdy między czasownikiem a rzeczownikiem pojawia się bezokolicznik, a zwłaszcza ciąg bezokoliczników (np. „Nie wystarczy zacząć pisać…”), zjawisko to traci na regularności.
W Narodowym Korpusie Języka Polskiego w konstrukcjach o które Pani pyta, przeważają dopełniacze. Może to Pani sama sprawdzić za pomocą wyszukiwarki Poliqarp, podaję stosowne kwerendy:
[orth="nie.*” & pos=adj] [pos=inf] [pos=noun & case=gen]
[orth="nie.*” & pos=adj] [pos=inf] [pos=noun & case=acc]

Wśród znalezionych przykładów znajdujemy np. konstrukcje: „(…) leży gdzieś umierająca, niezdolna wezwać pomocy” i „(…) niepodobna zliczyć ogromu istnień zamordowanych”. Jeden z przykładów brzmi jak mimowolny komentarz do danych korpusowych: „Tyle że takim przypadkom niepodobna dać wiary”. Mam nadzieję, że Pani nie weźmie go poważnie.
Mirosław Bańko, Uniwersytet Warszawski
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego