odmiana nazwisk

odmiana nazwisk
13.03.2007
13.03.2007
Witam!
Czy istnieje zasada odmiany nazwisk? Słyszałem o takiej: „jak sobie właściciel życzy”. Jak powinno być: „Autorem książki jest pan Gołąb, Kozioł lub Połeć”? Czy „Ta książka jest autorstwa pana Gołębia, Gołąba, Kozła, Kozioła, Połcia czy Połecia”?
Kolega z pracy nazywa się Dariusz Trzoch. Niedawno Darek otrzymał nagrodę, a wraz z nią podziękowania, na których widniał napis: „Dziękujęmy Dariuszowi Trzoch”. Czy nie powinno być napisane: „Dziękujemy Dariuszowi Trzochowi”?
Z góry dziękuję za odpowiedź.
Pozdrawiam.
Zasad odmiany nazwisk mamy sporo, szczegółowe wyjaśnienia na ten temat odnajdzie Pan m.in. w Wielkim słowniku poprawnej polszczyzny pod red. A. Markowskiego oraz w moim Słowniku nazw własnych.
Nie ma i nie może być zasady odmiany wedle kryterium „jak sobie właściciel życzy”. Język jest dobrem społecznym, a w związku z tym nadrzędny jest interes ogółu użytkowników języka, którzy muszą mieć prawo do używania wszelkich nazwisk w takiej formie, która wynika z zasad gramatyki i zwyczaju społecznego. Żądania indywidualne można respektować co najwyżej ze względów grzecznościowych.
Teraz o problemach szczegółowych. Nazwiska mające formę rzeczowników pospolitych odmieniać można zwykle dwojako: 1) w sposób typowy (tak jak odpowiednie rzeczowniki pospolite), np. książka pana Gołębia, Kozła, Połcia; 2) w sposób nietypowy (z pominięciem oboczności) Gołąba, Kozioła, Połecia. W razie wątpliwości proszę wybrać formę drugiego typu.
W podziękowaniach, o których mowa w pytaniu, powinno być „Dziękujemy Dariuszowi Trzochowi”. Inne formy są błędne.
Jan Grzenia, Uniwersytet Śląski
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego