odprawiać się

odprawiać się
23.10.2006
23.10.2006
Witam Państwa!
Czy dopuszczalne jest stwierdzenie: msze odprawiają się, np. „Codziennie odprawiają się tam msze”? Moim zdaniem to błąd, niemniej z takim tekstem spotkałam się w dość poważnej publikacji, stąd moje wątpliwości. Będę wdzięczna za odpowiedź.
Z poważaniem,
K.
Czasem czasownik z się i czasownik bez się odpowiadają sobie znaczeniowo, a różnica między nimi sprowadza się do tego, że ten pierwszy nie pozwala wskazać sprawcy czynności, w każdym razie nie za pomocą rzeczownika w mianowniku, por. „Śmieci się palą” – „Ktoś pali śmieci”. Czasowniki odprawiać i odprawiać się też należą do tej grupy, por. „I widzieliśmy wszyscy, że dopóki nabożeństwo się odprawia, nie jest jeszcze tak bardzo źle, i że dopiero gdyby go zabrakło, bylibyśmy zupełnie opuszczeni, osieroceni, zgubieni…” (Zofia Kossak-Szczucka, Pożoga).
Cytowane przez Panią zdanie, gdy czyta się je w izolacji, wydaje się trochę nonszalanckie. Można by zapytać z oburzeniem: jak to, więc msze same się odprawiają? Co tam się właściwie odprawia? A może raczej: co tam się wyprawia?
Myślę jednak, że w szerszym kontekście może być ono trafnie użyte. W każdym razie o jego gramatycznej budowie nic złego nie można powiedzieć.
Mirosław Bańko, PWN
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego