odprawiać się
Czy dopuszczalne jest stwierdzenie: msze odprawiają się, np. „Codziennie odprawiają się tam msze”? Moim zdaniem to błąd, niemniej z takim tekstem spotkałam się w dość poważnej publikacji, stąd moje wątpliwości. Będę wdzięczna za odpowiedź.
Z poważaniem,
K.
23.10.2006
23.10.2006
Witam Państwa!Czy dopuszczalne jest stwierdzenie: msze odprawiają się, np. „Codziennie odprawiają się tam msze”? Moim zdaniem to błąd, niemniej z takim tekstem spotkałam się w dość poważnej publikacji, stąd moje wątpliwości. Będę wdzięczna za odpowiedź.
Z poważaniem,
K.
Czasem czasownik z się i czasownik bez się odpowiadają sobie znaczeniowo, a różnica między nimi sprowadza się do tego, że ten pierwszy nie pozwala wskazać sprawcy czynności, w każdym razie nie za pomocą rzeczownika w mianowniku, por. „Śmieci się palą” – „Ktoś pali śmieci”. Czasowniki odprawiać i odprawiać się też należą do tej grupy, por. „I widzieliśmy wszyscy, że dopóki nabożeństwo się odprawia, nie jest jeszcze tak bardzo źle, i że dopiero gdyby go zabrakło, bylibyśmy zupełnie opuszczeni, osieroceni, zgubieni…” (Zofia Kossak-Szczucka, Pożoga).
Cytowane przez Panią zdanie, gdy czyta się je w izolacji, wydaje się trochę nonszalanckie. Można by zapytać z oburzeniem: jak to, więc msze same się odprawiają? Co tam się właściwie odprawia? A może raczej: co tam się wyprawia?
Myślę jednak, że w szerszym kontekście może być ono trafnie użyte. W każdym razie o jego gramatycznej budowie nic złego nie można powiedzieć.
Cytowane przez Panią zdanie, gdy czyta się je w izolacji, wydaje się trochę nonszalanckie. Można by zapytać z oburzeniem: jak to, więc msze same się odprawiają? Co tam się właściwie odprawia? A może raczej: co tam się wyprawia?
Myślę jednak, że w szerszym kontekście może być ono trafnie użyte. W każdym razie o jego gramatycznej budowie nic złego nie można powiedzieć.
Mirosław Bańko, PWN