Pisownia nazwy wykładu

Pisownia nazwy wykładu

28.11.2021
23.10.2021

czy nazwa wykładu, np. "Kombinatoryka na słowach" powinien być pisany dużą literą? jako nazwa własna?

Dziękuję i pozdrawiam

Wit Foryś

prof. ndzw.

Szanowny Panie Profesorze,

Przywołane w Pana pytaniu wyrażenie – oznaczające matematyczną dziedzinę badającą regularności występujące w ciągach abstrakcyjnych symboli (to informacja dla czytelników Poradni niebędących matematykami) – jest nazwą pospolitą i jako takie powinno być zapisywane od małych liter. W opisanym kontekście stanowi po prostu nazwę przedmiotu akademickiego, por. np.


We wtorki przed południem prowadził wykłady z kombinatoryki na słowach.

W czwartki uczestniczyli w ćwiczeniach z gramatyki opisowej języka polskiego.


Oczywiście omawiana tu nazwa może wystąpić jako nagłówek w sylabusie bądź tytuł skryptu dla studentów. Wówczas na mocy innych reguł pisowniowych konieczna będzie pisownia od wielkiej litery (por. pisownia nagłówków, tytułów książek itp.).

Na koniec należy zauważyć, że kombinatoryka na słowach jest kalką składniowo-frazeologiczną anglojęzycznego wyrażenia combinatorics on words. W polszczyźnie rzeczownik kombinatoryka występuje w schemacie składniowym pozbawionym przyimka: kombinatoryka czego? (a nie: kombinatoryka na czym?), por. np. kombinatoryka liczb Catalana, kombinatoryka zbiorów nieskończonych, kombinatoryka zbiorów uporządkowanych itp. Konstrukcją wartą promowania powinno być zatem wyrażenie: kombinatoryka słów.

Porada opublikowana: 23.10.2021

Adam Wolański
  1. 25.11.2021

    Bardzo dziękuję za wyjaśnienie. Ale już po wysłaniu zapytania zdałem sobie sprawę z braku precyzji w jego sformułowaniu. Bo dość jasne jest dla mnie, że: W czwartki uczestniczyli w ćwiczeniach z gramatyki opisowej języka polskiego. Wydaje mi się, że kluczowe jest w tym zdaniu „z” – może się mylę. Moje wątpliwości dotyczą kwestii ilustrowanej poniżej. Wydaje mi się, że skoro to jest mój wykład, to jego nazwa odnosi się do konkretnego obiektu (wykład na konkretnej uczelni, konkretnym wydziale). Zatem posiada cechy nazwy własnej. przygotowałem materiały do wykładu „Kombinatoryka”. ale oczywiście przygotowałem materiały do wykładu z kombinatoryki. Przepraszam za upartość w drążeniu tego drobnego tematu, ale warto także na takie drobiazgi językowe zwracać uwagę.

    Raz jeszcze dziękuję i pozdrawiam

    Wit Foryś
  2. 25.11.2021

    Gdyby przyjąć opisaną w komentarzu logikę, musielibyśmy uznać za nazwę własną rzeczownik pies w zdaniu: Przygotowałem jedzenie dla psa. Jest to jakiś konkretny pies, należący do osoby wypowiadającej te słowa. Pies ten mieszka z tą osobą. Osoba ta go karmi i wyprowadza na spacery. Itd., itp. Fakty te nie wpływają jednakowoż na to, że uznamy rzeczownik pies w przytoczonym tu zdaniu za nazwę własną i będziemy go zapisywać od wielkiej litery. Zarówno wyraz pies, jak i kombinatoryka nie są nazwami własnymi. Nie mają referencji jednostkowej, lecz oznaczają zbiory jednostek.

    Na omawianą tu sytuację nie ma również wpływu użycie przyimka z (wykład kombinatoryka – wykład z kombinatoryki). Wyrażenia typu: wykład kombinatoryka czy wykład prawo karne skarbowe są konstrukcjami apozycyjnymi, w których drugi składnik jest w mianowniku. Rzeczywiście w przeważającej liczbie naturalnie brzmiących przypadków składnik ten jest nazwą własną, por. dąb Bartek, kino Skarpa, zakłady Ursus. Ale nie jest to regułą. Równie dobrze może on stanowić nazwę pospolitą pisaną małą literą, por.


    Dostała się na kierunek logopedia ogólna i kliniczna. (= kierunek pod nazwą logopedia ogólna i kliniczna)

    Studia podyplomowe pedagogika resocjalizacyjna z profilaktyką społecznąrozpoczną się w połowie semestru. (= studia podyplomowe z zakresu pedagogiki resocjalizacyjnej...)

    Przesłał mailem materiały do wykładu organizacje międzynarodowe współczesnego świata. (= wykładu z przedmiotu organizacje międzynarodowe współczesnego świata)

    Kierowca jadący samochodem toyota corolla wpadł w poślizg i jego auto dachowało.

    Właściciel ośrodka wolałby, żeby zamiast nazwy „wczasy odchudzające” używać określenia „spa”.


    W konstrukcjach tych ujawnia się tendencja do skrótu. Niektóre z nich mają mocno potoczny charakter.

    Adam Wolański
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego