Zagadkowe konwolwenta
Szanowni Państwo,
mam problem ze słowem „konwolwenta”. Znalazłem je w słowniku ortograf. zupełnie przypadkiem i zaintrygowało mnie znaczenie. Sprawdzałem w różnych słownikach – od staropolskiego, przez XVII-wieczny, Lindego, „trojaczki”, Doroszewskiego aż po współczesny 50-tomowy – bez skutku. Sądzę, że może pochodzić od łac. „convolvere”, ale to wcale nie musi współgrać ze znaczeniem w polszczyźnie. Czy byliby Państwo w stanie pomóc mi w rozwiązaniu zagadki?
Z wyrazami szacunku
Marcin Fastyn
Szanowny Panie,
pochodzenie (i istnienie) tego słowa było przedmiotem dyskusji i głębokich poszukiwań w naszym, językoznawczym gronie kilka miesięcy temu i nie przyniosło żadnych rezultatów. Próbowałam się wówczas dowiedzieć w Redakcji Słowników PWN o dokumentację tego wyrazu, ale takowa się nie zachowała. Nie umiem, niestety, pomóc, ale liczę na niezawodną społeczność poradnianą.
Z pozdrowieniami
-
25.11.2021
Szanowni Państwo,
kwerenda internetowa z wykorzystaniem wyszukiwarki „Książki Google” naprowadziła mnie na „Leksykon naukowo-techniczny” wydany w 1972 r. nakładem Wydawnictw Naukowo-Technicznych, gdzie na str. 223 konwolwenta została zdefiniowana jako „ewolwenta wydłużona”.
Piotr Michałowski -
25.11.2021
Konwolwenta to inaczej ewolwenta wydłużona. Z kolei ewolwenta (zwana też rozwijającą) to pojęcie z zakresu geometrii różniczkowej. Jego definicję można znaleźć w Encyklopedii PWN, w której czytamy, że „ewolwentą krzywej płaskiej k nazywa się krzywa płaska m, którą zakreśla ustalony punkt prostej toczącej się (bez poślizgu) po krzywej k; krzywa k nazywa się przy tym ewolutą krzywej m; ewolwentę można również określić jako trajektorię ortogonalną stycznych do ewoluty — jest zatem wiele ewolwent danej krzywej”.
Z pozdrowieniami
Patrycjusz Pilawski