Przy sobocie

Przy sobocie

6.04.2021
6.04.2021

Szanowni Państwo,

ostatnio coraz częściej spotykam się z formą przy środzie, przy weekendzie, ale też np. przy chorobie czy przy przerwie. Brzmi to dla mnie jak jakiś regionalizm, lecz zewsząd docierają do mnie podobne zwroty i zaczęłam się zastanawiać, czy to ja jestem niezaznajomiona z inną poprawną wersją, czy też rozpowszechniła się forma niepoprawna. Jeśli to drugie – czy wiadomo, skąd się to wzięło i z jakiego regionu pochodzi?


Z poważaniem,

Szanowna Pani,

jedną z funkcji przyimka przy, opisywaną przez słowniki pochodzące sprzed dziesięcioleci (np. Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego), jest wskazywanie na przybliżony czas dziania się czegoś. Wspomniany słownik rejestruje przy tym znaczeniu przykłady użyć pochodzące m.in. z tekstów tworzonych w XIX wieku i I połowie XX wieku: Przy pierwszym spotkaniu obdarzyła go szczodrze całą wiosną uśmiechów i ciepłych spojrzeń (T. Rittner, Duchy w mieście, 1921); Na szerokiej drodze zaścianku pełno było ludzi, jak zwyczajnie przy niedzieli (H. Sienkiewicz, Potop, 1886). Trudno więc uznać to użycie za nowe.

Prawdą jest jednak, że jest to konstrukcja często dość nieprecyzyjna (nie wiemy, czy przy wskazuje na czas wykonania czynności, czy na okoliczności towarzyszące), dlatego wydawnictwa poprawnościowe zalecają unikanie jej – Nowy słownik poprawnej polszczyzny pod red. A. Markowskiego (PWN, Warszawa, 1999) radzi zastępowanie jej innymi (np. W czasie rozmów z gośćmi udawał człowieka światowego zamiast: Przy rozmowach z gośćmi udawał człowieka światowego; Robiąc korektę artykułu, zwróć uwagę na interpunkcję zamiast: Przy korekcie artykułu zwróć uwagę na interpunkcję).


Z pozdrowieniami

Katarzyna Kłosińska, Uniwersytet Warszawski
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego