Wyżej ..., niż ... ma. 

Wyżej ..., niż ... ma. 

14.04.2021
14.04.2021

Dzień dobry,

w języku potocznym mamy takie powiedzonko wyżej sra, niż dupę ma. Zastanawiałem się ostatnio jaki jest sens tego powiedzenia? Co one oznacza to wiem.

Od strony biologicznej to powiedzenie sensu nie ma, stąd zaczęło mnie nurtować „co autor miał na myśli mówiąc w ten sposób i co go skłoniło do tego”. Źródła internetowe nie podają etymologii tego porzekadła, stąd kieruje pytanie do Państwa z prośbą o pomoc ;-)

Dziękuję za pomoc!

 Łukasz

Szanowny Panie,

wyrażenie, o które Pan pyta, służy do charakterystyki człowieka, który ma nadmierne mniemanie o sobie, przez co uważa się za lepszego, mądrzejszego itd. niż inni. Jest to frazeologizm bardzo potoczny, przynoszący silną ekspresję i negatywną ocenę osoby, do której się odnosi.

Jeśli chodzi o jego motywację, to kluczowy jest tu obraz defekacji wbrew zasadom fizyki – osoba opisywana tym frazeologizmem potrafi zrobić wszystko, by uchodzić za wspanialszą, niż jest, a jej „wspaniałość” jest określana wysokością położenia jej odbytu i możliwością wypróżniania się ponad tę wysokość. Kluczowe jest tu odwołanie do sfery fekalnej – ma ono na celu wyśmianie, pomniejszenie opisywanej osoby (podejmowane przez nią działania są nazwane sraniem); nie bez znaczenia jest również to, że sytuację, położenie takiej osoby określa się przez odniesienie do miejsca usytuowania tej części ciała, która została tu nazwana dupą. Użycie tych dwóch wyrazów: srać i dupa wzmacnia ekspresję frazeologizmu.


Z pozdrowieniami

Katarzyna Kłosińska, Uniwersytet Warszawski
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego