Szanowna Pani,

przymiotnik psychologiczny jest – zgodnie z normą polszczyzny ogólnej – używany w dwóch zasadniczych kontekstach znaczeniowych. Po pierwsze – w odniesieniu do psychologii jako nauki, por. np. eksperyment, test; problem psychologiczny; metoda, metodologia psychologiczna; konsultacja, diagnoza, pomoc, poradnia, terapia psychologiczna; badanie, dociekanie, narzędzie, pojęcie, ujęcie psychologiczne; wsparcie psychologiczne. Po drugie – w odniesieniu do ogółu procesów psychicznych, zachodzących w charakterach i umysłach konkretnych ludzi, por. np. chwyt, wpływ psychologiczny; bariera, manipulacja, pułapka psychologiczna; napięcie, uzależnienie psychologiczne.

W tych kontekstach znaczeniowych używane jest – także w psychologicznej literaturze naukowej – wyrażenie mechanizm psychologiczny, por. np.

• Specyficzne korelaty i ogólny mechanizm psychologiczny zespołu stresu pourazowego u ratowników medycznych.
• Mechanizm psychologiczny obecny w umyśle każdego z nas, czyli o dysonansie poznawczym.
• Projekcja – co to za mechanizm psychologiczny?
• Motywacja to mechanizm psychologiczny uruchamiający i organizujący zachowanie człowieka skierowane na osiągnięcie określonego celu.
• Jaki mechanizm psychologiczny pośredniczy między czasem zamieszkania a siłą stosunków sąsiedzkich?
• Freud stwierdził, że to normalny mechanizm psychologiczny i pojawia się u dzieci między trzecim a piątym rokiem życia.

Pojęciem mechanizmu psychicznego posługuje się psychologia ewolucyjna w odniesieniu do ‘zespołu procesów zachodzących w umyśle jednostki i tworzących jednocześnie ten umysł’.

W kontekście cech człowieka jako istoty psychicznej rzeczywiście częściej stosowany jest w polszczyźnie ogólnej przymiotnik psychiczny, por. np. ból, kryzys, uraz, wstrząs psychiczny; blokada, kondycja, odporność, równowaga, wytrzymałość psychiczna; cierpienie, napięcie, obciążenie, załamanie, zmęczenie, uzależnienie psychiczne.

Jak pokazuje jednak to porównanie, w języku ogólnym przymiotniki psychologiczny i psychiczny występują czasami wymiennie w określonych kolacjach, por. np. napięcie, uzależnienie psychologiczne albo napięcie, uzależnienie psychiczne.

Łączę pozdrowienia