pan Zasada i pani Zasada

pan Zasada i pani Zasada
8.03.2005
8.03.2005
Witam!
Chciałbym zapytać, czy należy odmieniać, czy też pozostawiać bez odmiany, nazwisko Zasada, zarówno w wersji męskiej jak i żeńskiej?
Nazwisko to, podobnie jak inne polskie nazwiska zakończone na -a, odmieniamy. W liczbie pojedynczej: D. Zasady, CMs. Zasadzie, B. Zasadę, N. Zasadą, W. Zasado! (potocznie Zasada!). Podany wzorzec odnosi się do nazwiska żeńskiego i męskiego.
Trudniejsza nieco sprawa z liczbą mnogą. Jeśli nazwisko takie noszą wszystkie osoby w danej grupie (a jest w niej przynajmniej jeden mężczyzna), powiemy o nich Zasadowie, i dalej: DB. Zasadów, C. Zasadom, N. Zasadami, Ms. Zasadach. Jeśli jest to grupa złożona z samych kobiet, właściwe z punktu widzenia gramatyki będą formy: MBW. Zasady, D. Zasad, C. Zasadom, N. Zasadami, Ms. Zasadach.
Tu jest pewien problem, bo mimo właściwie użytych końcówek niektóre formy wyglądają niezbyt zręcznie. Jestem za tym, by – idąc za zwyczajem językowym – w przypadku mianownika zgodzić się na wariant: użycie formy mianownika liczby pojedynczej. Powiemy w takim razie Ewa i Maria Zasada, co zresztą da się dość zgrabnie uzasadnić, bo możemy tłumaczyć, że są to Ewa Zasada i Maria Zasada. W związku z tym takie same formy powinny być używane w bierniku i wołaczu, choć z odmienianymi imionami (Ewę i Marię Zasada, Ewo i Mario Zasada!). Należałoby postąpić konsekwentnie i w dopełniaczu stosować formę Ewy i Marii Zasada. Nie wszystkim te formy będą się podobać, toteż zalecam ostrożność w ich stosowaniu (akceptacja będzie najłatwiejsza w komunikacji urzędowej). Dodam jeszcze, że tak sprytnie obmyślona nieodmienność ma pewną wadę, otóż gdybyśmy opuścili imiona, nazwisko musiałoby być odmieniane.
Jan Grzenia, Uniwersytet Śląski
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego