piękną być

piękną być
14.12.2013
14.12.2013
Czy obydwa zdania są poprawne i znaczeniowo równorzędne: „Stara się przestać być kojarzona jako aktorka” i „Stara się przestać być kojarzoną jako aktorka”?
Przymiotnik (także imiesłów przymiotnikowy) zależny od bezokolicznika występuje w zasadniczo w mianowniku: „Stara się być kojarzona jako aktorka”, „Przestała być kojarzona jako aktorka”, „Może przestać być kojarzona jako aktorka”, „Stara się przestać być kojarzona jako aktorka”. W ostatnim przykładzie narzędnik w miejscu mianownika wydaje mi się jednak dopuszczalny.
Dawniej przymiotnik w orzeczeniu imiennym występował w narzędniku, mówiło się zatem „Nie była kojarzoną jako aktorka”. Później zakres jego użycia się zawężał i dziś jego obecność ogranicza się do kilku konstrukcji, które w Innym słowniku języka polskiego wymieniono w haśle być 1, w znaczeniu 2. Prócz tych konstrukcji zdarzają się jednak sytuacje nietypowe, rzadkie, takie jak spiętrzenie bezokoliczników w Pani przykładzie. Gdyby wprowadzić jeszcze jeden – np. „Musi starać się przestać być kojarzona jako aktorka” – to pokusa użycia narzędnika w miejsce mianownika byłaby jeszcze silniejsza.
Mirosław Bańko, Uniwersytet Warszawski
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego