plagiować i plagiatować

plagiować i plagiatować
24.04.2009
24.04.2009
Często spotykam z wyrażeniem plagiatować. Ja uczyłem się, że mówi się plagiować i stąd wywodzą się plagiat czy plagiator, a nie odwrotnie. Internetowy słownik języka polskiego PWN podaje: plagiatować, a plagiować nie zna. Słownik Doroszewskiego ma plagiować, a nie ma plagiatować. Mnie plagiatować wydaje się błędne. Po łacinie jest wszak plagio, -are, a nie plagiato, -are. Nadto ten, kto dokonuje plagiatu, nazywa się plagiator, nie plagiatator.
Plagiować – z niem. plagiieren lub fr. plagier, od łac. plagio ‘porwać człowieka’ – to pożyczka o wiele późniejsza niż plagiat czy plagiator. Pojawiła się w polszczyźnie w latach 50. i została zarzucona. W tekstach spotykamy sformułowania popełnić plagiat, dopuścić się plagiatu, z rzadka jedynie plagiować. Notuje plagiować Doroszewski, ale Słownik języka polskiego pod red. Mieczysława Szymczaka już je pomija, nie ma też plagiować w Słowniku ortograficznym z 1996 r. pod red. Edwarda Polańskiego. Dziś słowo to wróciło, lecz w innej postaci, utworzone od plagiat, podobnie jak formatować od format. Nie ma powodu, by uważać je za błędne, choć plagiowania szkoda (nie procederu, lecz słowa). Plagiatować nad plagiować ma ponadto tę przewagę, że łatwo je skojarzą z plagiatem nawet ci, którzy się po raz pierwszy z tym terminem zetkną. „Wśród pracowników nauki szerzy się plagiatowanie prac, nieuctwo i nieróbstwo” – grzmi prof. Zalewski w „Słowie Powszechnym”. W Korpusie Języka Polskiego, liczącym wiele tysięcy publikacji, plagiować pojawia się tylko raz, ale skoro się pojawia, to warto je w słowniku odnotować, co pewnie uczynimy w następnym wydaniu.
Lidia Wiśniakowska, PWN
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego