pod rząd i z dużej litery
Nadto przyimki z natury są kapryśne – w SJP w ma 24 podpunkty, w słownikach dwujęzycznych nie ma prosto w = in, tylko jest moc niespójnych przypadków.
Pod rząd i z dużej litery nie są wariantami, tylko błędami. Czym tak podpadły?
7.07.2006
7.07.2006
Czemu piąty pod rząd to błąd, skoro tańczymy pod melodię? Nikt np. nie twierdzi, że iść pod słońce to błąd, bo idzie się ku słońcu. Przykłady przyimkowej dowolności w ramach poprawności można mnożyć.Nadto przyimki z natury są kapryśne – w SJP w ma 24 podpunkty, w słownikach dwujęzycznych nie ma prosto w = in, tylko jest moc niespójnych przypadków.
Pod rząd i z dużej litery nie są wariantami, tylko błędami. Czym tak podpadły?
Wymienione przykłady, mimo zewnętrznego pdobieństwa, są całkiem różne, gdyż przyimek nie występuje w nich w tej samej funkcji. Czym innym jest piąty pod rząd niż tańczyć pod jakąś melodię, a jeszcze czym innym iść pod słońce.
Wyrażenia pod rząd i z dużej litery są od dawna krytykowane jako rusycyzmy, ale ich rosyjska proweniencja nie dla każdego jest widoczna, większości z nas nie przeszkadza, zwyczaj językowy przemawia więc na ich korzyść. Natomiast opinie wydawnictw poprawnościowych są podzielone. Na przykład Słownik poprawnej polszczyzny pod red. W. Doroszewskiego (1973 i wydania następne), nie znajdował dla wyrażenia pod rząd ani słowa usprawiedliwienia, natomiast wcześniejszy o kilka lat Poradnik językowy M. Kniaginowej i W. Pisarka traktował konstrukcję kilka razy pod rząd jako wariant konstrukcji kilka razy z rzędu.
Cytowane wydawnictwa są zgodne co do tego, żeby nie pisać z wielkiej (małej) litery. W zamian podsuwają konstrukcję wielką (małą) literą albo od wielkiej (małej) litery.
Wyrażenia pod rząd i z dużej litery są od dawna krytykowane jako rusycyzmy, ale ich rosyjska proweniencja nie dla każdego jest widoczna, większości z nas nie przeszkadza, zwyczaj językowy przemawia więc na ich korzyść. Natomiast opinie wydawnictw poprawnościowych są podzielone. Na przykład Słownik poprawnej polszczyzny pod red. W. Doroszewskiego (1973 i wydania następne), nie znajdował dla wyrażenia pod rząd ani słowa usprawiedliwienia, natomiast wcześniejszy o kilka lat Poradnik językowy M. Kniaginowej i W. Pisarka traktował konstrukcję kilka razy pod rząd jako wariant konstrukcji kilka razy z rzędu.
Cytowane wydawnictwa są zgodne co do tego, żeby nie pisać z wielkiej (małej) litery. W zamian podsuwają konstrukcję wielką (małą) literą albo od wielkiej (małej) litery.
Mirosław Bańko, PWN
