prestiż i miano
czy stół może mieć prestiż? Ostatnio spotkałam się ze zdaniem: „Elegancka zastawa doda stołowi prestiżu”, a do tej pory wydawało mi się, że prestiż przynależny się raczej osobie lub instytucji. Jak to w końcu jest i dlaczego? I drugie pytanie: czy przedmiot może zyskać miano? Na przykład w zdaniu: „Etażerka zyska miano prawdziwej ozdoby”, użyto tego sformułowania poprawnie czy nie?
Z wyrazami szacunku,
Urszula Dąbrowska
2.01.2014
2.01.2014
Szanowni Państwo, czy stół może mieć prestiż? Ostatnio spotkałam się ze zdaniem: „Elegancka zastawa doda stołowi prestiżu”, a do tej pory wydawało mi się, że prestiż przynależny się raczej osobie lub instytucji. Jak to w końcu jest i dlaczego? I drugie pytanie: czy przedmiot może zyskać miano? Na przykład w zdaniu: „Etażerka zyska miano prawdziwej ozdoby”, użyto tego sformułowania poprawnie czy nie?
Z wyrazami szacunku,
Urszula Dąbrowska
Prestiż mają nie tylko osoby i instytucje. Kolokator w wyszukiwarce PELCRA, jednej z dwóch obsługujących Narodowy Korpus Języka Polskiego, znajduje m.in. następujące rzeczowniki w prawostronnym kontekście przymiotnika prestiżowy (według malejącej istotności statystycznej):
Lista obejmuje ponad 100 rzeczowników, ale nie ma na niej stołu ani żadnego innego rzeczownika o podobnym znaczeniu (najbliższe mu są prestiżowe auta). Mimo to można mówić o prestiżu stołu, np. gdy mebel ten, z odpowiednią zastawą, staje się symbolem prestiżowego spotkania w prestiżowym budynku prestiżowej instytucji.
Nie ma też błędu w drugim Pani przykładzie, w każdym razie gramatycznego ani leksykalnego. Ogólnie biorąc, w takich wypadkach można się zastanawiać nad trafnością wyborów dokonywanych przez nadawcę, ale do ich oceny trzeba znać kontekst (nie tylko leksykalny) i intencję mówiącego.
nagroda, wyróżnienie, impreza, konkurs, czasopismo, festiwal, turniej, uczelnia, tytuł, zawód, ranking, trofeum, stypendium, certyfikat
Lista obejmuje ponad 100 rzeczowników, ale nie ma na niej stołu ani żadnego innego rzeczownika o podobnym znaczeniu (najbliższe mu są prestiżowe auta). Mimo to można mówić o prestiżu stołu, np. gdy mebel ten, z odpowiednią zastawą, staje się symbolem prestiżowego spotkania w prestiżowym budynku prestiżowej instytucji.
Nie ma też błędu w drugim Pani przykładzie, w każdym razie gramatycznego ani leksykalnego. Ogólnie biorąc, w takich wypadkach można się zastanawiać nad trafnością wyborów dokonywanych przez nadawcę, ale do ich oceny trzeba znać kontekst (nie tylko leksykalny) i intencję mówiącego.
Mirosław Bańko, Uniwersytet Warszawski
