proboszczowi na pomoc
od lat pomagam mojemu proboszczowi redagować listę wypominków (około 1300 nazwisk). Z odmianą większości nie mam problemów, ale czasem znajdzie się jakieś nietypowe nazwisko i tu zaczynają się schody. Ostatnio spotkałam takie nazwiska, jak: Skrzypiec, Zygo, Zioło (jak rzeczownik pospolity czy jak np. Kościuszko), Pawlukójć oraz Duwe i Henke. Bardzo proszę o podanie, jak odmieniać (wszystkie przypadki) tych sześć nazwisk w l. poj. i l. mn.
Z poważaniem
R. Gorońska
12.03.2013
12.03.2013
Szanowni Państwo,od lat pomagam mojemu proboszczowi redagować listę wypominków (około 1300 nazwisk). Z odmianą większości nie mam problemów, ale czasem znajdzie się jakieś nietypowe nazwisko i tu zaczynają się schody. Ostatnio spotkałam takie nazwiska, jak: Skrzypiec, Zygo, Zioło (jak rzeczownik pospolity czy jak np. Kościuszko), Pawlukójć oraz Duwe i Henke. Bardzo proszę o podanie, jak odmieniać (wszystkie przypadki) tych sześć nazwisk w l. poj. i l. mn.
Z poważaniem
R. Gorońska
Zakładamy oczywiście, że są to nazwiska mężczyzn (jako nazwiska kobiet nie będą odmieniane). Wobec tego odmieniamy je tak:
Nazwiska zakończone na -o mogą pozostać nie odmieniane w liczbie pojedynczej, jeśli wystąpią z jakimś wyrazem odmienianym, np. imieniem lub tytułem. Dotyczy to również nazwisk zakończonych na -e, które ponadto mogą pozostać nieodmienne w liczbie mnogiej, oczywiście w konstrukcjach typu o państwu Duwe (Henke).
W wołaczu nazwiska zwykle pozostaną w formie mianownikowej, różnić się będą jednak intonacją w wymowie i wykrzyknikiem w zapisie.
I przy okazji: spotkałem się kiedyś z bardzo ciekawą inicjatywą polegającą na utworzeniu internetowego słownika odmiany wszystkich nazwisk występujących lokalnie. Było to w gminie Pawłowice w województwie śląskim, a nie chwaląc się, zostałem nawet zaproszony na jego inaugurację. Zachęcam do powtórzenia tego świetnego i nietrudnego do zrealizowania pomysłu.
- Skrzypiec, DB. Skrzypca, C. Skrzypcowi, N. Skrzypcem, Ms. Skrzypcu, lm. MW. Skrzypcowie, DB. Skrzypców, C. Skrzypcom, N. Skrzypcami, Ms. Skrzypcach.
- Zygo, D. Zygi, CMs. Zydze, B. Zygę, N. Zygą, lm. MW. Zygowie, DB. Zygów, C. Zygom, N. Zygami, Ms. Zygach.
- Zioło, D. Zioły, CMs. Ziole, B. Ziołę, N. Ziołą, lm. MW. Ziołowie, DB. Ziołów, C. Ziołom, N. Ziołami, Ms. Ziołach.
- Pawlukójć, DB. Pawlukójcia, C. Pawlukójciowi, N. Pawlukójciem, Ms. Pawlukójciu, lm. MW. Pawlukójciowie, DB. Pawlukójciów, C. Pawlukójciom, N. Pawlukójciami, Ms. Pawlukójciach (tu możliwe są formy z obocznością u: o, np. Pawlukojcia, jednak ze względu na to, że jest to nazwisko rzadkie, lepiej zachować temat niezmienny, toteż tylko takie formy podałem).
- Duwe, DB. Duwego, C. Duwemu, NMs. Duwem, lm. MW. Duwowie, DB. Duwów, C. Duwom, N. Duwami, Ms. Duwach (uwagi na temat liczby mnogiej poniżej).
- Henke, DB. Henkego, C. Henkemu, NMs. Henkem, lm. MW. Henkowie, DB. Henków, C. Henkom, N. Henkami, Ms. Henkach (uwagi na temat liczby mnogiej poniżej).
Nazwiska zakończone na -o mogą pozostać nie odmieniane w liczbie pojedynczej, jeśli wystąpią z jakimś wyrazem odmienianym, np. imieniem lub tytułem. Dotyczy to również nazwisk zakończonych na -e, które ponadto mogą pozostać nieodmienne w liczbie mnogiej, oczywiście w konstrukcjach typu o państwu Duwe (Henke).
W wołaczu nazwiska zwykle pozostaną w formie mianownikowej, różnić się będą jednak intonacją w wymowie i wykrzyknikiem w zapisie.
I przy okazji: spotkałem się kiedyś z bardzo ciekawą inicjatywą polegającą na utworzeniu internetowego słownika odmiany wszystkich nazwisk występujących lokalnie. Było to w gminie Pawłowice w województwie śląskim, a nie chwaląc się, zostałem nawet zaproszony na jego inaugurację. Zachęcam do powtórzenia tego świetnego i nietrudnego do zrealizowania pomysłu.
Jan Grzenia