przydomki władców

przydomki władców
7.05.2008
7.05.2008
Chciałbym zapytać, w jaki sposób pisze się przydomki władców, które pochodzą od nazw geograficznych – wielką czy może małą literą? Przykład: Kazimierz I Kujawski czy Kazimierz I kujawski? Niektórzy sądzą (w Wikipedii), że w literaturze historycznej określenia tego typu pisze się z małej litery, ponieważ nie są to przydomki, tylko przymiotniki określające ziemie nad których panowali władcy. Chciałbym rozwiązać ten problem, aby poziom poprawności językowej Wikipedii był jak najwyższy.
Przydomki powstają z wyrazów pospolitych, których często używa się w odniesieniu do jakiejś osoby. Ich częste użycie sprawia, że zrastają się z imionami, np. pierwszy król Polski określany był przymiotnikiem chrobry 'odważny, waleczny', który z czasem utrwalił się jako przydomek i odtąd jest stałym składnikiem nazwy.
Przydomki władców pochodzą od wyrazów, które w jakiś sposób charakteryzują osobę, w związku z tym niektóre z nich mogą pochodzić od nazw geograficznych, z dziejów Polski znamy np. Henryka Sandomierskiego, Konrada I Mazowieckiego.
Ścisłych reguł ustalania takich przydomków nie ma, na podstawie znajomości literatury historycznej trzeba ocenić, czy jakieś określenie w miarę trwale związało się z imieniem. Jeśli mamy wątpliwości, lepiej taki przymiotnik pisać małą literą.
Warto przy tym zwrócić uwagę na szyk wyrazów: jeśli określenie osoby pojawia się po jej imieniu, to znak, że może z czasem utrwalić się jako przydomek.
Jan Grzenia, Uniwersytet Śląski
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego