przymiotniki złożone
6.11.2013
6.11.2013
Jak należy pisać, jeśli wyrażeniem jest prawo cywilne: prawnocywilny czy cywilnoprawny? Czy poprawne jest pisanie łącznika w nazwie Obóz Narodowo-Radykalny, jeśli ideologią tego ugrupowania jest narodowy radykalizm, a nie nacjonalizm i na równi z nim nieokreślony radykalizm? Podobnie, czy właściwe jest pisanie chrześcijańsko-demokratyczny, a nie chrześcijańskodemokratyczny, skoro przymiotnik ten odsyła nas do chrześcijańskiej demokracji, a nie chrześcijaństwa i demokracji?Używa się przymiotnika cywilnoprawny, a nie prawnocywilny, choć z drugiej strony prawnokarny. Podstawa tych przymiotników ma tę samą strukturę – por. prawo cywilne i prawo karne – więc odmienność w ich budowie może być zaskoczeniem. Z tych dwóch przymiotnik cywilnoprawny ma regularną budowę, por. zachodnioeuropejski od Europa zachodnia – formę prawnokarny ukształtował uzus środowiska prawników. Uzus jednak jest tutaj zróżnicowany, bo oprócz formy prawnokarny, obecnej np. w WSO PWN, w tekstach można spotkać też formę karnoprawny.
Uzus jest też odpowiedzialny za pisownię pozostałych nazw wymienionych w pytaniu. Analiza zależności logicznych między ich członami mogłaby zachęcać do pominięcia łącznika, ale zwyczaj językowy nie pozwala.
Uzus jest też odpowiedzialny za pisownię pozostałych nazw wymienionych w pytaniu. Analiza zależności logicznych między ich członami mogłaby zachęcać do pominięcia łącznika, ale zwyczaj językowy nie pozwala.
Mirosław Bańko, Uniwersytet Warszawski