przypis za przypisem
piszę do Was z następującym pytaniem: czy dopuszczalne jest umieszczenie obok siebie dwóch bądź nawet trzech odnośników/odsyłaczy do przypisów dolnych w tekście głównym (chodzi mianowicie o tekst główny pracy dyplomowej)? Zastanawiam się, czy poprawne byłoby umieszczenie dwóch takich odnośników na końcu jednego zdania – pierwszy z nich odsyłałby do przypisu źródłowego, a drugi do przypisu „dopowiadającego”.
Z poważaniem
Karolina Z.
6.06.2015
6.06.2015
Szanowni Państwo, piszę do Was z następującym pytaniem: czy dopuszczalne jest umieszczenie obok siebie dwóch bądź nawet trzech odnośników/odsyłaczy do przypisów dolnych w tekście głównym (chodzi mianowicie o tekst główny pracy dyplomowej)? Zastanawiam się, czy poprawne byłoby umieszczenie dwóch takich odnośników na końcu jednego zdania – pierwszy z nich odsyłałby do przypisu źródłowego, a drugi do przypisu „dopowiadającego”.
Z poważaniem
Karolina Z.
Nie ma wyraźnego zakazu, który zabraniałby umieszczania obok siebie dwóch odnośników do przypisów. Z dwoma odsyłaczami mamy zazwyczaj do czynienia w sytuacji, gdy dochodzi do zbiegu przypisów różnego autorstwa (przypis odautorski zbiega się z przypisem tłumacza bądź redakcji). Wówczas normy zalecają, aby różnicować odsyłacze do poszczególnych przypisów, np. autorskie opatrywać cyframi, a redakcyjne – gwiazdkami (albo na odwrót).
Zdarzają się też sytuacje, że pod danym wyrazie, wyrażeniu, frazie, zdaniu bądź akapicie pojawiają się dwa (oddzielone przecinkami) odsyłacze cyfrowe. Oba przypisy rzeczowe odnoszą się bowiem do dwóch różnych zagadnień.
Nie ma również formalnych przeciwwskazań, by oddzielnie zredagować przypis bibliograficzny (odnoszący do źródła) i rzeczowy (stanowiący komentarz do meritum). Lecz nie będzie błędem zredagowanie takiego zapisu po jednym odsyłaczu. Najpierw podajemy źródło bibliograficzne, następnie objaśniamy bądź komentujemy tekst główny, por.
Brzytwę Ockhama (Entia non sunt multiplicanda praeter necessitatem – Nie należy mnożyć bytów ponad potrzebę) warto też bowiem stosować w odniesieniu do przypisów. Jest to zresztą naczelna zasada redagowania tego typu materiałów uzupełniających tekst główny – podajemy jedynie przypisy niezbędne (np. bibliograficzne lub słownikowe). Trzeba zawsze rozważyć, czy tekst przypisu rzeczowego nie mógłby być włączony do tekstu zasadniczego. Należy pamiętać, że takie odrywanie czytelnika od tekstu głównego w celu przeczytania dopisku na dole strony czy na końcu rozdziału utrudnia lekturę.
Zdarzają się też sytuacje, że pod danym wyrazie, wyrażeniu, frazie, zdaniu bądź akapicie pojawiają się dwa (oddzielone przecinkami) odsyłacze cyfrowe. Oba przypisy rzeczowe odnoszą się bowiem do dwóch różnych zagadnień.
Nie ma również formalnych przeciwwskazań, by oddzielnie zredagować przypis bibliograficzny (odnoszący do źródła) i rzeczowy (stanowiący komentarz do meritum). Lecz nie będzie błędem zredagowanie takiego zapisu po jednym odsyłaczu. Najpierw podajemy źródło bibliograficzne, następnie objaśniamy bądź komentujemy tekst główny, por.
5 W. Doroszewski, op. cit., s. 124–125. Przedmiot fonetyki opisowej i funkcjonalnej jest ten sam – różnica polega na odmiennym jego traktowaniu.
Brzytwę Ockhama (Entia non sunt multiplicanda praeter necessitatem – Nie należy mnożyć bytów ponad potrzebę) warto też bowiem stosować w odniesieniu do przypisów. Jest to zresztą naczelna zasada redagowania tego typu materiałów uzupełniających tekst główny – podajemy jedynie przypisy niezbędne (np. bibliograficzne lub słownikowe). Trzeba zawsze rozważyć, czy tekst przypisu rzeczowego nie mógłby być włączony do tekstu zasadniczego. Należy pamiętać, że takie odrywanie czytelnika od tekstu głównego w celu przeczytania dopisku na dole strony czy na końcu rozdziału utrudnia lekturę.
Adam Wolański
