pytanie etymologiczne

pytanie etymologiczne
13.12.2011
13.12.2011
Interesuje mnie etymologia słów, które jak sądzę rodowód mają obcy: mistrz, park, technika (chodzi mi o ten przedrostek tech-, tak jak technologia itp.), machina, system, policja i media (jak np. multimedia). Chodzi mi o to, co słowa znaczą w swych ojczystych językach i jeżeli istnieją, jakie są polskie (słowiańskie) odpowiedniki tych słów?
Etymologię tych słów znajdzie Pan w słownikach wyrazów obcych, a na litery A–P także w Etymologicznym słowniku języka polskiego A. Bańkowskiego, różniącym się od innych polskich słowników etymologicznych m.in. tym, że zawiera stosunkowo dużą liczbę wyrazów zapożyczonych. Odsyłam Pana do słowników nie tylko dlatego, że to kształcące, ale także dlatego, że wymienił Pan wiele wyrazów i poprosił o objaśnienie ich pochodzenia, a to zajęłoby dużo miejsca i czasu. Nie bez powodu prosimy użytkowników naszej poradni, aby za jednym razem zadawali tylko jedno pytanie.
Żeby odpowiedzieć na jedno, wybieram pierwsze, czyli mistrza, który jest szczegółowo opisany w Słowniku etymologicznym języka polskiego W. Borysia (za nim to przytaczam wybrane informacje). Otóż mistrz ma swoje odległe źródło w łacińskim magister (o znaczeniu 'przełożony, mistrz, nauczyciel'), ale do polszczyzny trafił prawdopodobnie z języka czeskiego. Z tego samego łacińskiego źródła za pośrednictwem niemieckim zapożyczyliśmy słowo majster. Natomiast bezpośrednio z łaciny trafiło do polszczyzny słowo magister, dawniej odnoszone do wykładowców uniwersyteckich, a dziś do absolwentów wyższych uczelni. Jak widać, jedno łacińskie słowo stało się źródłem aż trzech rzeczowników w polszczyźnie.
Mirosław Bańko, Uniwersytet Warszawski
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego